53
QUYẾT ĐỊNH TỐT HƠN - QUYẾT ĐỊNH ÍT ĐI
Mệt mỏi vì quyết định
N
hiều tuần lễ, bạn làm việc đến kiệt sức vì bài thuyết trình này. Các trang
PowerPoint đã được trau chuốt. Mỗi bảng biểu trên Excel đều hoàn hảo. Bài
phát biểu là kiểu mẫu về logic tuyệt đối. Mọi thứ chỉ còn phụ thuộc vào
phần trình bày. Nếu vị CEO hài lòng, bạn sắp được ngồi vào một vị trí quản
lý ở góc phòng làm việc. Nếu trình bày thất bại, bạn thẳng tiến đến chỗ thất
nghiệp. Trợ lý tổng giám đốc đề nghị bạn chọn lựa giữa những thời điểm sau
để thuyết trình: 8 giờ sáng, 11:30 sáng, hoặc 6 giờ chiều. Bạn sẽ chọn khung
giờ nào?
Nhà tâm lý học Roy Baumeister và cộng sự Jean Twenge từng đổ hàng
trăm món đồ lặt vặt rẻ tiền lên một chiếc bàn - từ những trái bóng tennis và
nến cho đến những chiếc áo phông, kẹo cao su, và mấy lon Coke. Ông chia
các sinh viên của mình ra làm hai nhóm. Nhóm thứ nhất được xếp vào dạng
“Người ra quyết định”, nhóm thứ hai vào dạng “Người không ra quyết
định”. Ông bảo với nhóm thứ nhất: “Tôi sẽ cho các bạn xem các cặp đồ bao
gồm hai món ngẫu nhiên và mỗi lần như vậy các bạn phải quyết định xem
mình thích món nào hơn. Kết thúc thí nghiệm tôi sẽ cho các bạn mang về
một món đồ.” Họ tin ngay rằng quyết định của mình sẽ ảnh hưởng đến món
đồ nào mình được giữ. Với nhóm thứ hai, ông lại nói: “Hãy viết ra điều bạn
nghĩ về mỗi món đồ, và tôi sẽ chọn ra một món để đưa cho các bạn vào cuối
buổi.” Ngay sau đó, ông đề nghị mỗi sinh viên cho tay vào nước đá lạnh và
giữ tay dưới nước lâu nhất có thể. Trong tâm lý học, đây là phương pháp cổ
điển nhằm đo lường ý chí hoặc tính kỷ luật; nếu bạn thiếu đức tính này hoặc
