71
VÌ SAO KHÔNG THỂ CÓ CUỘC ĐUA “SONG MÔ
Mù phương án
B
ạn lật giở một cuốn sách quảng cáo tung hô những lợi ích của tấm bằng
MBA ở trường đại học đó. Bạn nhìn lướt qua các tấm ảnh chụp các tòa nhà
có thường xuân bao phủ và những tổ hợp thể thao siêu hiện đại. Rải rác
trong sách là những hình ảnh các cô cậu sinh viên thuộc nhiều chủng tộc
khác nhau tươi cười, nhấn mạnh vào các thiếu nữ trẻ trung người Hoa và Ấn
Độ, với vẻ mặt đầy quyết tâm. Ở trang cuối cùng bạn sẽ thấy một bảng tóm
tắt minh họa giá trị tài chính của một tấm bằng MBA. Học phí 100.000 đô la
sẽ dễ dàng được bù đắp lại nhờ khoản thu nhập phụ trội mà các cử nhân
kiếm được trước khi họ nghỉ hưu: 400.000 đô la - sau thuế. Ai lại không
muốn khoản tiền lên đến 300.000 đô la? Họa chăng chỉ có những kẻ mất trí.
Sai lầm. Một lý luận kiểu như vậy lấp liếm không chỉ một mà tới bốn lỗi
tư duy. Thứ nhất là ảo tưởng vóc dáng kình ngư: các chương trình MBA
thường thu hút những người đã có định hướng sự nghiệp vốn có khả năng
cao sẽ giành được mức lương cao hơn mức trung bình ở một giai đoạn sự
nghiệp nhất định. Ngay cả khi họ không có bằng MBA. Lỗi tư duy thứ hai:
phải mất hai năm để lấy bằng MBA. Trong thời gian này bạn sẽ phải chịu
mất đi nguồn thu nhập - giả sử là 100.000 đô la. Như vậy, thực tế là tấm
bằng MBA tốn đến 200.000 đô la chứ không phải 100.000 đô la. Số tiền đó,
nếu được đầu tư tốt, có thể dễ dàng mang lại một nguồn thu nhập phụ trội
mà chính cuốn sách quảng cáo hứa hẹn. Thứ ba, ước tính thu nhập của hơn
30 năm về sau là điều ngớ ngẩn. Ai mà biết được điều gì sẽ xảy ra trong ba
thập kỷ tới? Cuối cùng, vẫn còn sự lựa chọn khác. Bạn không bị mắc kẹt
