Hội chứng NIH khiến bạn mê mẩn những ý tưởng của chính mình. Nó
không chỉ đúng với nước xốt cá, mà còn đúng với mọi loại giải pháp, ý
tưởng kinh doanh, và các sáng chế. Các công ty có xu hướng đánh giá cao
những ý tưởng nội bộ hơn ý tưởng của những kẻ ngoài cuộc, ngay cả khi
xem xét một cách khách quan thì thực tế lại không cho thấy điều đó. Gần
đây tôi ăn trưa với vị giám đốc điều hành của một công ty chuyên về phần
mềm cho các hãng bảo hiểm y tế. Ông kể với tôi chuyện bán phần mềm cho
các khách hàng tiềm năng khó đến thế nào, mặc dù phần mềm của hãng dẫn
đầu thị trường về dịch vụ, an ninh, và tính năng. Bởi phần lớn các nhân viên
bảo hiểm đều tin rằng giải pháp tốt nhất là những gì họ tự xây dựng nội bộ
trong suốt ba mươi năm qua. Một vị CEO khác lại kể với tôi chuyện thuyết
phục được các nhân viên ở hội sở chính chấp nhận các giải pháp do những
chi nhánh ở xa đề xuất khó khăn ra sao.
Khi người ta cùng hợp tác để giải quyết vấn đề rồi tự mình đánh giá các ý
tưởng, hội chứng NIH ắt sẽ có ảnh hưởng. Do đó, chia các đội ra làm hai
nhóm là điều hợp lý. Nhóm thứ nhất đưa ra ý tưởng, nhóm thứ hai đánh giá
chúng, và ngược lại. Chúng ta có xu hướng đánh giá các ý tưởng kinh doanh
của chính chúng ta là sẽ thành công hơn ý tưởng của những người khác. Sự
tự tin này tạo nên nền tảng của tình thần doanh nhân thành đạt nhưng đồng
thời cũng lý giải cho mức lợi nhuận thường ở mức thâm hại của các công ty
khởi nghiệp.
Nhà tâm lý học Dan Ariely đã đo lường hội chứng NIH như sau. Trong
bài blog viết cho tạp chí New York Times, Ariely yêu cầu độc giả giải đáp
sáu vấn đề, chẳng hạn như “Các thành phố làm thế nào để giảm lượng nước
tiêu thụ mà không phải viện đến luật pháp?” Độc giả phải đưa ra đề xuất của
mình và đánh giá tính khả thi của tất cả những ý tưởng được đề xuất. Họ
đồng thời cũng phải nói cụ thể thời gian và số tiền họ sẽ đầu tư vào từng ý
tưởng. Cuối cùng, họ bị giới hạn chỉ được sử dụng một danh sách năm mươi
từ cho sẵn, để đảm bảo rằng mọi người đưa ra những câu trả lời gần như
tương tự nhau. Mặc dù vậy, phần đông đánh giá chính câu trả lời của họ là