nhận. Vì cần sa là đặc điểm nổi trội của vụ tai nạn, nên Kurt tin rằng nó là
nguyên nhân của vụ đâm xe.
Một vài năm sau, Kurt chuyển sang làm báo kinh tế. Một trong những
công ty lớn nhất trên thế giới vừa công bố thăng chức cho một phụ nữ lên
làm CEO. Đây là một tin lớn! Kurt vội mở laptop và bắt đầu viết bình luận:
người phụ nữ được đề cập ở đây đạt được vị trí đó chỉ vì cô ta là phụ nữ.
Thực tế, việc thăng chức kia có thể chẳng liên quan gì đến giới tính, đặc biệt
là khi đàn ông chiếm giữ phần lớn những vị trí cấp cao. Nếu việc có phụ nữ
làm lãnh đạo quan trọng đến vậy, các công ty khác hẳn đã có cùng động thái
rồi. Thế nhưng trong mẩu tin tức này, giới tính là đặc điểm nổi trội, và vì
vậy nó được quan tâm thái quá.
Không chỉ các nhà báo mới mắc vào cái bẫy hiệu ứng nổi trội. Tất cả
chúng ta đều như vậy. Hai người đàn ông đi cướp ngân hàng và chẳng bao
lâu sau thì bị bắt. Người ta tiết lộ họ là người Nigeria. Mặc dù không một
chủng tộc nào chiếm tỷ lệ cướp nhà băng vượt trội, nhưng chi tiết nổi bật kia
lại bóp méo suy nghĩ của chúng ta. Lại là dân nhập cư vô tổ chức nhúng tay
vào đây mà, chúng ta bèn nghĩ. Nếu như một người Armenia phạm tội
cưỡng hiếp, vụ việc này sẽ bị đổ tội cho người Armenia thay vì những yếu
tố khác đồng thời tồn tại trong xã hội Mỹ. Từ đó, các định kiến hình thành.
Việc phần đông người nhập cư tuân thủ pháp luật dễ dàng bị lãng quên.
Chúng ta luôn luôn nhớ những trường hợp ngoại lệ không mong muốn vì
chúng đặc biệt nổi trội. Do đó, bất cứ khi nào có chuyện liên quan đến dân
nhập cư, người ta nghĩ ngay đến những vụ việc tiêu cực và đáng chú ý.
Hiệu ứng nổi trội không chỉ tác động đến cách chúng ta diễn giải quá khứ
mà còn ảnh hưởng đến cách chúng ta hình dung về tương lai. Nhà nghiên
cứu Daniel Kahneman và đồng sự Amos Tversky phát hiện ra rằng chúng ta
chú ý quá mức đến các thông tin nổi bật khi dự đoán. Điều này lý giải vì sao
các nhà đầu tư nhạy cảm hơn với những tin tức giật gân (ví dụ như việc một
vị CEO bị sa thải) hơn là những thông tin ít giật gân hơn (ví dụ như mức lợi
nhuận tăng trưởng trong dài hạn của một công ty). Ngay cả những nhà phân
