Những biến đổi méo mó kì lạ của thực tại thị giác, đặc thù của thuyết tương
đối, cũng đồng thời được thể hiện trong nghệ thuật. Vào lúc khép lại thế kỉ
mười chín, một số nhà phê bình nghệ thuật trở nên kiệt sức vì phải diễn giải tất
cả những phong cách mới bí hiểm nảy ra từ sau trào lưu Ấn tượng. Một số ít
tuyên bố rằng thế là hết, buổi trình diễn thế là xong. Một số thì dự báo rằng
nghệ thuật sẽ trở nên ôi thiu bởi vì sẽ chả còn gì mới mẻ dưới vầng mặt trời
này. Những nhà quan sát ấy đã quên không tính đến thiên tài sáng tạo của
Pablo Picasso. Là người Tây Ban Nha, Picasso đã đi đi về về giữa Barcelona
và Paris từ năm 1901, khi ông mới mười chín tuổi. Từ năm 1904 ông định cư ở
Pháp. Khi đó, ông đã được công nhận là một họa sĩ trẻ tài năng đang lên, người
đã phát triển thành công hai bút pháp khác biệt nhau trong các giai đoạn Hồng
và Xanh của mình. Thiên tài chớm nở của ông xuất hiện tại một thời điểm
mang tính chất phân thủy trong nghệ thuật. Năm 1905 tại Bern, Einstein đã kéo
một người bạn, nhà toán học Michelangelo Besso, vào một cuộc trò chuyện dài
bên cốc cà phê, để cùng mày mò tìm hiểu xem thế giới nom sẽ ra sao đối với
một người đang cưỡi trên một chùm sáng lao đi hay đang nhìn nó khi di
chuyển dọc theo nó. Sau khi Einstein đã tìm được câu trả lời và trước khi
Minkowski định nghĩa được đa tạp bốn chiều của không-thời gian, thì ở Paris,
Picasso đang thí nghiệm một cách thức mới để khái niệm hóa không gian và
tạo dựng nên một cách nhìn ngay từ năm 1907.
Picasso sống ở một khu quần cư nghệ sĩ trong một tòa nhà cũ nát được gọi
một cách trìu mến là le Bateau Lavoir (Chiếc sà lan giặt). Hàng xóm của ông là
Georges Braque, một họa sĩ trẻ người Pháp, Picasso nóng vội và nồng nhiệt,
còn Braque thì điềm đạm và lí trí. Trong giai đoạn từ 1907 đến 1909, cặp đôi
có vẻ xung khắc này đã gắn kết thành một đội và trình làng một phong cách
hội họa mới mẻ choáng người, đòi hỏi một kiểu hình dung mới về không gian
và thời gian, khiến cho những người nhìn ngắm nó phải xem xét lại bản chất
của thực tại. Về sau, khi được hỏi về giai đoạn này. Braque đã nói: “Chúng tôi
giống như hai người leo núi bị buộc chặt lại với nhau”.
Khi Picasso và Braque triển lãm các tác phẩm kì lạ của mình, nhà phê bình
Vauxcelles (cũng chính là cái ông Vauxcelles đã gắn nhãn hiệu trường phái Dã
thú cho Matisse và nhóm của Matisse) đã bình luận một cách chua cay:
“Những tác phẩm mới này nom cứ như là một mớ các khối lập phương lụn
