Dionysus là phản đề của các nghĩ lễ tôn thờ trí tuệ. Dionysus là vị phù thủy
mang đầy nghịch lí của khoái cảm và đau đớn, vẻ đẹp và sự tàn bạo, thiên tài
và sự điên rồ, sung sướng đê mê và khiếp hãi kinh hoàng.
Những hình ảnh xuất hiện trong các giấc mơ và các cơn ác mộng của chúng
ta - thần rừng đầu người mình dê, các nữ thần cỏ cây trẻ trung hấp dẫn, con
ngoáo ộp đuôi rắn mình dê đầu sư tử - tất cả đều có thể thấy trong một buổi lễ
tế Dionysus. Thần được ràng buộc mật thiết với sự sinh sôi, con rắn và con cừu
đực, hai biểu tượng của dương vật, là hai Con vật nằm dưới sự che chở của
thần. Theo những người Hi Lạp cổ đại, sự sống hồi sinh mỗi mùa xuân là nhờ
có linh khí của Dionysus. Thần đã cho con người biết được những trạng thái bị
biến đổi của ý thức bằng cách dạy cho họ trồng nho. Trong đoàn tuỳ tùng của
Dionysus có các nàng Muse của tất cả các nghệ thuật. Dionysus tính khí thất
thường và ít lời. Được gắn với mặt trăng và được tượng trưng bằng chiếc mặt
nạ, Dionysus là một tình nhân, chứ không phải là một chiến binh, hấp dẫn các
tín nữ bằng sự tồn tại của chính mình, chứ không phải bằng cách ra tay nam
nhi hành động thông thường. Mặc dù không đầy trí tuệ, nhưng thần sáng suốt:
linh cảm, phỏng đoán may mắn, kiến thức trực giác đều là những phần thuộc
lãnh địa của thần. Các thuộc tính của Dionysus chính là các tính chất của não
phải.
Người con cưng nhất của Zeus, Apollo lạnh lùng và điềm đạm, là đối cực
ngược hẳn với Dionysus em mình. Apollo, “người ngời sáng”, thần mặt trời, là
vị thần của suy lí, khoa học, y học, luật và triết học. Là một chiến binh nghiêm
nghị, không bao giờ đùa bỡn, Apollo đã đạt được quyền năng quan trọng nhất
của mình khi lấy được món quà tiên tri, bằng cách chiếm ngôi đền thiêng ở
Delphi từ Pan, một vị thần tiền thân của Dionysus, giống Dionysus đến kinh
ngạc.
Ngôi đền thiêng ở Delphi đã trao cho các nữ tu đồng trinh ở đó cái quyền
năng quan trọng siêu việt là nhìn thấy tương lai. Để có thể kiểm soát được ngôi
đền tiên tri, Apollo phải giết con mãng xà khổng lồ Python, một con vật thiêng
của Dionysus. Thần đã thực hiện chiến công này bằng một thứ vũ khí mới do
thần sáng tạo ra - cây cung tên. Truyền thuyết này là một phúng dụ tinh tế về
việc não trái lấn át mạnh mẽ đã giành được thế trội như thế nào so với phần đối
diện hình thành sớm hơn của nó. Nó cũng phảng phất tiếng vang của câu
