Đứa con của giai cấp vô sản bất đồng quan điểm đã tự cứu rỗi linh hồn của
mình qua khám phá tôn giáo cao siêu hơn.
Có lẽ những ví dụ này cũng đủ minh họa tính ngoan cố của thể chế cũ
trước lực lượng xã hội mới đã đóng một vai trò trong sự sụp đổ của các nền
văn minh.
(3) TÀI MÔ PHỎNG SÁNG TẠO: TÔN SÙNG CÁI TÔI PHÙ
DU
Đảo ngược vai
Chúng ta đã nghiên cứu hai khía cạnh của việc thiếu khả năng tự
quyết, và dường như tại nó mà các nền văn minh sụp đổ. Chúng ta đã xem
xét cơ chế mô phỏng và tính ngoan cố của các thể chế. Có thể kết thúc phần
điều tra này bằng nghiên cứu tài mô phỏng sáng tạo.
Hiếm có một thiểu số nào phản ứng sáng tạo trước hai hay nhiều thách
thức liên tiếp trong lịch sử của nền văn minh. Thực vậy, người nổi danh vì
thắng được thách thức này rất dễ thất bại thấy rõ trong nỗ lực đối phó với
thách thức tiếp theo. Tính không bền của vận may con người là một trong
những mô típ nổi trội trong kịch nghệ thành Athens. Nó cũng là chủ đề
chính trong kinh Tân ước.
Trong kịch kể về kinh Tân ước, Chúa Jesus hiển linh trên trái đất là
thực hiện hy vọng của Đấng cứu thế; tuy nhiên, trường phái của tín đồ giáo
phái Pharisee và các nhà thần học Do Thái bác bỏ điều này, chỉ vài thế hệ
sau họ đã đi đầu trong cuộc nổi dậy anh hùng của người Do Thái chống lại
tiến trình Hy Lạp hóa. Tính chính trực và sáng suốt vốn đưa tín đồ giáo
phái Pharisee và nhà thần học Do Thái lên vị trí nổi bật trong cuộc khủng
hoảng trước đây, giờ rời bỏ họ trong cuộc khủng hoảng quan trọng hơn, và
người Do Thái phản ứng lại bằng cách nảy sinh ra chủ quán và gái điếm.
Đấng cứu thế xuất thân từ lễ đường của người không phải là Do Thái, và
người thi hành di chúc vĩ đại nhất của Người là người Do Thái ở Tarsus,
thành phố ngoại giáo nằm ngoài chân trời của vùng đất hứa. Nếu xem kịch
dưới góc độ hơi khác và trên sân khấu hơi rộng hơn, có thể phân vai tín đồ
