Người bước sải chân dài nhất sẽ không đi nhanh nhất…
Người khoe khoang việc mình làm sẽ chẳng làm được gì;
Người tự đắc về thành quả của mình sẽ chẳng đạt được gì
Đó là ví dụ về tài mô phỏng sáng tạo; và nếu cốt truyện của bi kịch
này thật sự hay xảy ra – nếu đúng là người sáng tạo thành công trong
chương này thấy mình gặp trở ngại rất lớn trong nỗ lực tiếp tục vai trò sáng
tạo trong chương tiếp theo – rõ ràng chúng ta đã truy tận gốc căn nguyên
rất có sức thuyết phục về sự sụp đổ của các nền văn minh. Có thể thấy, sự
mô phỏng này dẫn đến sự sụp đổ của xã hội theo hai cách khác nhau. Thứ
nhất, nó triệt hạ những ứng viên khả dĩ đóng vai trò sáng tạo trong cuộc đối
đầu với thách thức, bởi nó là người đã đáp ứng thành công với thách thức
cuối cùng. Thứ hai là sự mất quyền của người đã đóng vai trò sáng tạo ở
thế hệ trước sẽ đẩy họ lao vào cuộc chiến chống lại người có thể đáp ứng
thành công với thách thức mới. Nhờ vào sáng tạo trước đây, những người
sáng tạo cũ lúc này nắm cương vị quan trọng đầy quyền lực trong xã hội có
họ lẫn người sáng tạo mới. Ở địa vị này, họ sẽ không thúc đẩy xã hội tiến
tới nữa; họ sẽ “tạm nghỉ tay chèo”.
Trong khi thái độ “tạm nghỉ tay chèo” có thể được xem là phương
cách tiêu cực cho thấy sự đầu hàng của nó trước tài mô phỏng sáng tạo,
nhưng sự tiêu cực của thái độ này không phải là không có tội. Thụ động
ngu ngốc trước thực tại xuất phát từ sự mê đắm quá khứ, và mê đắm này là
tội sùng bái thần tượng. Có thể định nghĩa sự sùng bái thần tượng là tôn
sùng mù quáng sinh vật thay mặt cho Đấng tạo hóa. Nó có hai hình thức là
tôn sùng cá nhân và tôn sùng xã hội trong giai đoạn chóng tàn của những
thách thức liên tiếp và sự đối phó tương ứng với những thách thức liên tiếp
ấy; hoặc có thể mang hình thức tôn sùng những thể chế hay kỹ thuật có lợi
cho người sùng bái thần tượng. Để dễ dàng cho việc khảo sát từng kiểu
sùng bái thần tượng khác nhau, chúng ta sẽ bắt đầu từ sự tôn sùng cái tôi,
bởi nó minh họa rõ nét nhất tội lỗi mà chúng ta sắp nghiên cứu. Nếu sự thật
“Con người có thể trèo lên những bậc thang đá Của cái tôi lụi tàn để tới
