vật chưa từng thấy trên đời – loài sinh vật có khả năng đáp lại
không chỉ một mà rất nhiều thách thức”.
Nếu tổ tiên chúng ta giống như thế, có lẽ chúng ta đều đồng ý rằng
thật đáng tự hào và không nên lúc nào cũng cho là mình xứng đáng với tổ
tiên.
Hậu quả trong nền công nghiệp
Cách đây 100 năm, nước Anh không chỉ được coi như, mà thật sự là
“phân xưởng của thế giới”. Ngày nay, nước Anh là một trong vài phân
xưởng có năng lực cạnh tranh, và trong suốt thời gian dài, thị phần có chiều
hướng ngày càng giảm. Câu hỏi: “ Liệu nước Anh hết thời chưa?” đã tiêu
tốn không biết bao nhiêu giấy mực và nhận được nhiều ý kiến tranh luận.
Trong vòng 70 năm qua, cuộc tranh luận này bao gồm đủ loại ý kiến, kể cả
những đánh giá bi quan nhất và lời tiên tri đầy ảm đạm của thiên tài Samuel
Butler.
Nhưng nếu ai đó chọn ra một lý do mà hầu hết chúng ta đều lơ
mơ mà lại chính là lý do quan trọng nhất của sự suy giảm thị phần ấy, thì
đó chính là chủ nghĩa bảo thủ của những nhà công nghiệp chuyên sùng bái
thứ kỹ thuật đã lỗi thời.
Có thể lấy nước Mỹ làm ví dụ. Vào những năm giữa thế kỷ 19, người
Mỹ vượt trội hơn mọi dân tộc khác trong tính đa dạng và khéo léo của các
sáng chế công nghiệp, đồng thời trong sự mạnh dạn khai thác những sáng
chế đó vào mục đích thực tiễn. Máy may, máy đánh chữ, ứng dụng máy
móc vào đóng giày, và máy giặt là những hàng gia dụng nghĩ ra đầu tiên.
Tuy nhiên có một sáng chế quan trọng sản xuất công nghiệp mà người Mỹ
tỏ ra chậm tiến so với người Anh. Sẽ chẳng có gì đáng chú ý nếu sáng chế
bị lãng quên này lại là một cải tiến trong máy móc được chính người Mỹ
tìm ra vào đầu thế kỷ: đó là tàu thủy chạy bằng hơi nước. Tàu hơi nước
chạy bằng guồng của người Mỹ đã góp phần quan trọng vào sự phát triển
của ngành giao thông vận tải ngang dọc hàng ngàn km đường thủy nội địa
của vùng Bắc Mỹ. Người Mỹ đã chậm chạp hơn người Anh rất nhiều trong
việc khai thác thiết bị chân vịt ưu việt hơn cho mục đích đi biển. Và lý do
