vượt bậc sẽ chuốc lấy lầm lạc và tai họa mà thôi. Bây giờ chúng ta chuyển
sang chuỗi nhân quả tương tự trong lĩnh vực phi quân sự.
(7) SAY MEN CHIẾN THẮNG
Tòa thánh Vatican
Một trong những hình thức chung hơn trong bi kịch κόρος – ὕβρις –
ἄτη là say sưa chiến thắng – bất kể là chiến thắng trong chiến tranh vũ
trang hay đấu tranh tinh thần. Có thể minh họa hai biến thể của sự việc này
qua lịch sử La Mã: say sưa chiến thắng quân sự sau sự sụp đổ của nền cộng
hòa vào thế kỷ 2 trước CN, và say sưa chiến thắng tinh thần sau sự sụp đổ
của chế độ Giáo hoàng vào thế kỷ 13. Nhưng do đã đề cập sự sụp đổ của
nền cộng hòa La Mã trong mối liên hệ khác, chúng ta sẽ tự hạn chế trong
phạm vi chủ đề về sự sụp đổ của chế độ Giáo hoàng. Chương lịch sử tòa
thánh Vatican (thể chế vĩ đại nhất trong tất cả thể chế ở phương Tây) mở
đầu vào ngày 20/12/1046, hoàng đế Henry III mở hội nghị tôn giáo ở Sutri,
và khép lại vào ngày 20/9/1870, đội quân của vua Victor Emmanuel chiếm
đóng La Mã.
Nền cộng hòa Cơ Đốc giáo (Respublica Christiana) là một thể chế có
tình người độc nhất vô nhị. Nỗ lực làm cho nó mang nét giống với các thể
chế trong xã hội khác đã bộc lộ những khác biệt quá cơ bản tới mức các nét
giống nhau hóa ra chẳng mang lại lợi ích gì. Nó là phản ứng xã hội và phản
kháng tinh thần trước chế độ Giáo hoàng chuyên chế.
Khi Hildebrand đến La Mã cư trú vào giữa thế kỷ 11, ông thấy mình ở
nơi định cư vô thừa nhận của Đế quốc La Mã phương Đông. Người La Mã
hiện đại đáng khinh về mặt quân sự, bất ổn về mặt xã hội, và thiếu thốn về
mặt tài chính và tinh thần. Họ không thể đối đầu với người láng giềng
Lombard; họ mất hết đẳng cấp Giáo hoàng trong nước cũng như nước
ngoài; và khi đụng vấn đề nâng cao mức sống trong tu viện, họ phải nhờ
các thầy tu ở Cluny chỉ vẽ. Nỗ lực đầu tiên khôi phục chế độ Giáo hoàng
mang hình thức bổ nhiệm người sống bên kia núi Alps. Ở Đế quốc La Mã
bị khinh miệt và xa lạ này, Hilderband và những người nối nghiệp đã thiết
