phải thay đổi cách sống của mình. Họ dừng chân ở Sudan nhiệt đới, trong
phạm vi khu vực rừng mưa xích đạo, và tại đây các hậu duệ của họ vẫn còn
tồn tại cho đến ngày nay, với cuộc sống giống hệt như tổ tiên xa xưa của
họ. Dưới mái nhà mới, những người di cư chậm chạp và ít tham vọng này
đã tìm thấy những gì họ mơ ước.
“Những cư dân cư trú ở khu vực thượng sông Nile hiện nay
có nhiều đặc điểm giống với những người Ai Cập cổ xưa nhất về
hình dạng, vóc dáng, tỉ lệ hộp sọ, ngôn ngữ và trang phục. Họ
được cai trị bởi những thầy pháp gọi mưa hoặc bởi những vị vua
thần thánh. Mãi tới gần đây còn có người bị giết theo nghi lễ và
các bộ lạc được tổ chức thành những thị tộc totem. … Sự thực là,
đời sống của các bộ lạc ở vùng thượng sông Nile này như dừng
lại ở mức mà người Ai Cập cổ đã vượt qua từ trước khi lịch sử
của họ bắt đầu. Với họ, chúng ta có một bảo tàng sống phô bày
những chứng cứ và hấp dẫn chúng ta đến với thời tiền sử”.
Việc tồn tại song song một cuộc sống thời tiền sử xa xưa ở một phần
thung lũng sông Nile giữa thế giới văn minh hiện nay gợi ra cho ta những
suy đoán nhất định. Giả sử rằng thách thức của sa mạc hóa chưa bao giờ
xuất hiện đối với những cư dân của thung lũng sông Nile ở những vùng đã
vượt khỏi phạm vi vùng mưa xích đạo dưới những điều kiện lúc bấy giờ:
nếu vậy, liệu vùng tam giác và thung lũng hạ lưu sông Nile có giữ nguyên
được hiện trạng hay không? Phải chăng nền văn minh Ai Cập cổ sẽ không
được hình thành? Liệu những người này có ngồi yên trên bờ của một thung
lũng hạ sông Nile chưa được cải tạo như người Shilluk và Dinka hiện nay
đang ngồi yên trên bờ sông Bahr-al-Jabal? Và còn một lối suy đoán khác
không phải về quá khứ mà về tương lai. Chúng ta có thể tự nhắc nhở mình
rằng trên nấc thang thời gian của vũ trụ, hoặc của hành tinh chúng ta, hoặc
của sự sống, hoặc thậm chí là của nòi giống con người, thì 6000 năm là một
khoảng thời gian không đáng kể. Giả sử có một thách thức khác, khắc
nghiệt không kém thách thức dành cho cư dân của thung lũng hạ sông Nile
ở cuối kỷ Băng hà, mai này sẽ xảy đến với cư dân của thung lũng thượng
