những loài sinh vật khác nhau; nhưng với mục đích trước mắt của chúng ta,
điểm dị biệt này có thể được bỏ qua. Chó của người Eskimo hay ngựa và
lạc đà của người du mục được nhân tính hóa một nửa nhờ sự hợp tác của
chúng với con người, trong khi đó các thần dân của Đế chế Ottoman,
Ra’iyeh (nghĩa là “đàn chiên”), và các nông nô (Helot) đã bị thú tính hóa
một nửa thông qua sự đối xử như gia súc. Những cộng sự con người khác
tham gia vào các xã hội kết hợp này được chuyên môn hóa thành những
“quái vật”. Một công dân Sparta hoàn hảo là một đấu sĩ, một vệ binh Thổ
Nhĩ Kỳ hoàn hảo là một tu sĩ, người du mục hoàn hảo là một nhân mã,
người Eskimo hoàn hảo là một nhân ngư. Toàn bộ sự tương phản giữa
Athens và kẻ thù của nó mà Pericles đã phác họa trong tác phẩm Văn tế,
nằm ở điểm người Athens là con người, được tạo ra theo hình ảnh của
Thượng Đế, trong khi người Sparta chỉ là những cỗ máy. Đối với trường
hợp người Eskimo và người du mục, tất cả mọi mô tả của các nhân chứng
lịch sử đều đồng ý với khẳng định rằng, các chuyên gia này đã đưa kỹ năng
của mình lên tới trình độ mà người và thuyền hoặc người và ngựa hoạt
động gắn liền với nhau như thể là một cơ thể duy nhất.
Như vậy, người Eskimo, du mục, Osmanli và Sparta đã đạt được thành
tựu của họ bằng cách loại bỏ tối đa bản tính của con người và thay vào đó
là một bản tính động vật bất di bất dịch. Bằng cách đó, họ đã đặt chân lên
con đường thoái hóa. Các nhà sinh vật học cho chúng ta biết rằng, những
loài sinh vật nào tự thích nghi quá tốt với những môi trường chuyên môn
hóa cao coi như lâm vào ngõ cụt và không còn tương lai trong tiến trình
tiến hóa. Đó chính là số phận của các nền văn minh bị giam hãm.
Những hình ảnh tương tự với số phận nói trên được thể hiện qua xã
hội tưởng tượng của loài người gọi là Utopia (xã hội hoàn hảo) và qua các
xã hội có thật của các loài côn trùng. Nếu tiến hành so sánh, chúng ta sẽ
thấy trong các tổ kiến và tổ ong, cũng như trong xã hội cộng hòa của Plato
hoặc trong Thế giới mới dũng cảm của Aldous Huxley, những đặc điểm nổi
bật mà chúng ta đã rút ra trong tất cả các nền văn minh bị giam hãm, đó là
sự phân chia đẳng cấp và sự chuyên môn hóa.
