LỜI GIỚI THIỆU
I
Nghìn lẻ một đêm, tác phẩm vĩ đại bậc nhất của nền văn học A Rập, là
một trong những công trình sáng tạo phong phú và hoàn mỹ của nền văn học
thế giới.
Để tựa bản dịch tiếng Nga xuất bản năm 1929 ở Sankt Peterburg, Macxim
Gorki viết: “Trong số các di tích tuyệt diệu của sáng tác truyền khẩu dân
gian, các truyện cổ tích của nàng Sêhêrazát là di tích đồ sộ nhất.
Những truyện cổ tích này thể hiện với mức hoàn hảo kỳ diệu, xu hướng
của nhân dân lao động muốn buông mình theo phép nhiệm màu của những
ảo giác êm đẹp, theo sự kết hợp phóng khoáng của từ ngữ thể hiện sức mạnh
vũ bão của trí tưởng tượng hoa mỹ của các dân tộc phương Đông – người A
Rập, người Ba Tư, người Ấn Độ. Công trình dệt gấm bằng từ ngữ này xuất
hiện từ thời tối cổ, những sợi tơ muôn màu của nó lan khắp bốn phương, phủ
lên trái đất một tấm thảm từ ngữ đẹp lạ lùng.”
Truyện mở đầu tất cả các truyện, giải thích lý do ra đời của tất cả các
truyện, cái khâu đầu tiên của sợi dây chuyền vàng xuyên qua mọi tình tiết,
liên kết chúng lại thành một chuỗi ngọc tuyệt tác muôn vẻ muôn màu rồi
vòng trở lại để làm thành đoạn kết thúc, là chuyện của một người con gái.
Một người con gái tài sắc vẹn toàn, thông minh rất mực, đã không quản hiểm
nguy dám hi sinh tấm thân ngà ngọc của mình để cứu các bạn gái khỏi cảnh
ô nhục và cái chết bi thương.
Ngày xưa có hai anh em cùng làm vua. Anh làm hoàng đế nước Đại Ba
Tư choán một phần lớn trái đất. Em là vua nước Đại Táctari, chư hầu của
anh. Một hôm, được lệnh của anh triệu về, em vội vã lên đường. Xa giá vừa
ra khỏi kinh thành, đã nghỉ lại; nhà vua nhớ hoàng hậu, một mình lén trở lại
cấm cung định tự tình với người vợ quý yêu một lần nữa. Nhưng hỡi ôi! Nhà
vua không được gặp hoàng hậu như ở trong cảnh nhớ nhung thao thức mà lại
thấy hoàng hậu đang ngủ say trong vòng tay một người đàn ông khác ngay
trên giường ngự của mình. Nổi giận, nhà vua chém chết đôi gian phu dâm
phụ, ném xác xuống hào rồi lặng lẽ trở lại hành cung và ra lệnh khởi hành.
Vua tuyệt nhiên không hé răng cho bất cứ ai biết nỗi khổ riêng đang giày xé
lòng mình.
Song cũng từ buổi tối bất hạnh ấy, một nỗi buồn ghê gớm xâm chiếm nhà
vua và thường xuyên lộ ra nét mặt. Cảnh hoàng đế thân hành ra đón từ ngoài
kinh thành, cảnh hội hè yến tiệc, nghi lễ linh đình cũng như sự săn sóc chân
tình của vua anh đểu không thể làm tiêu tan nỗi u uẩn.
