François Pétis De La Croix
Nghìn lẻ một ngày
Dịch giả: Phan Quang
Chương 19
CHUYỆN NHÀ BÁC HỌC AVIXEN (*).
NGÀY 136, 137, 138, 139, 140, 141
Tôi sinh ra tại một thị trần gọi là Absana. Tôi hầu như vừa lớn lên qua khỏi
tuổi nằm nôi, cha mẹ tôi đã gửi đến thành phố Bocara cho theo học các
trường học ở đấy. Bắt đầu tôi học Kinh Coran. Vì cũng có năng khiếu về
văn chương, năm lên mười tôi đã thuộc hết bộ thánh kinh ấy. Sau đấy tôi
được dạy số học, đọc các tác phẩm của Ơclit, rồi chuyển sang các môn toán
học. Tôi cũng nghiên cứu triết học, y học và thần học.
Tôi đạt khá nhiều tiến bộ khi đi sâu vào các môn khoa học ấy, thành thử chỉ
trong một thời gian ngắn tôi rất nổi tiếng. Chưa tới hai mươi tuổi, tên tuổi
tôi đã lừng lẫy từ bờ vịnh Ba Tư đến cửa sông Ấn.
Một hôm cha tôi đến kinh đô Xamacan có công việc gì đấy, tôi theo ông
đến thành phố ấy. Nhân vào tham quan trong triều, tôi gặp ở đấy nhiều
người quen, họ khen ngợi tôi không tiếc lời. Những lời khen ấy đến tai tể
tướng, ông ngỏ ý muốn gặp riêng tôi. Sau buổi chuyện trò, ông mời tôi ở lại
luôn kinh thành Xamacan để gần gũi với ông. Tôi đồng ý. Tôi có nhiều ảnh
hưởng đối với tể tướng, tới mức ông không ra quyết định nào không tham
khảo ý kiến của tôi.
Vị tể tướng ấy không thọ được lâu. Song ông qua đời, tôi không mất đi một
người tôi rất yêu quý, mà sự nghiệp của tôi còn rực rỡ hơn. Quốc vương
nước ấy quý tôi không khác gì quý vị đại thần quá cố. Tôi được giao nhiều
quyền hành. Một thời gian sau, bởi sau khi vị tể tướng từ trần vẫn chưa có
ai giữ trọng trách ấy, nhà cua ngỏ ý giao luôn cho tôi đảm nhiệm, tôi chấp
nhận.
CHÚ THÍCH.
