L
ý Công Uẩn người làng Cổ Pháp, phủ Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh (nay là
làng Đình Bảng, huyện Tiên Sơn, tỉnh Bắc Ninh).
Tục truyền, một hôm ở cửa tam quan chùa Dận (Phù Lưu) có đứa trẻ
sơ sinh ai đem vứt bỏ. Sư tu ở chùa là Lý Khánh Văn thấy tiếng trẻ thơ
khóc mới động lòng thương bèn ra nhặt vào nuôi, đặt tên đứa bé là Lý
Công Uẩn.
Lý Công Uẩn lớn lên trông rất rắn rỏi, mặt mũi khôi ngô, tinh anh
khác người. Sư Văn rất yêu quý, hết lòng trông nom dạy dỗ. Công Uẩn
tuy còn nhỏ nhưng đã sớm thông minh sáng dạ. Mới sáu tuổi, bao nhiêu
kinh kệ sư Văn dạy cho, Uẩn chỉ đọc một lần là nhớ hết. Duy chỉ phải
mỗi tội là hay tinh nghịch.
Một hôm, sư Văn sai Uẩn đem oản lên chùa cúng ông Hộ Pháp. Chú bé
liền khoét hết ruột ăn rồi bày vỏ ngoài lên cúng. Đêm hôm ấy, Hộ
Pháp hiện về phàn nàn với sư. Sáng ra, sư Văn gọi Uẩn ra hỏi chuyện và
mắng cho một trận. Uẩn tức lắm, lẳng lặng lẻn lên chùa đánh ba cẳng
tay vào tượng Hộ Pháp rồi viết vào sau lưng tượng bốn chữ “Đồ tam
thiên lý” (đày đi xa 3.000 dặm). Đến đêm, sư Văn lại thấy Hộ Pháp hiện
về. Mặt buồn rượi, Hộ Pháp nói với sư rằng:
- Chào thầy ở lại, tôi đi. Hoàng đế đày tôi xa khỏi chùa này ba ngàn
dặm.