T
ô Hiến Thành người đất Ô Diên (nay là xã Ha Mỗ, huyện Đan
Phượng, Hà Nội) sống khoảng từ nửa sau thế kỉ 12 đến đầu
thế kỉ 13. Từ nhỏ, Tô Hiến Thành đã có tiếng là người thông
minh cương trực, văn võ đều hay. Tương truyền, khi mới ra làm
quan, ông thường lui về thăm viếng quê nhà. Vùng Ô Diên quê ông
có một miếu thờ. Mọi người đều tôn sùng là rất thiêng. Thấy lạ,
ông để tâm xem xét. Một hôm, bất ngờ ông bắt gặp một người lấy
cắp cái áo của một nhà trong làng. Chủ nhà này vốn rất mê tín uy
linh vị thần miếu nọ, tất sẽ đến kêu cầu; biết vậy, ông lặng
thinh theo dõi. Quả nhiên, người mất của đem xin thần miếu tìm
giúp kẻ gian để đòi lại của. Nhưng mất tiền mua đồ lễ mà áo vẫn
chẳng về, người dân kia đâm bực mình, đem chuyện ấy ta thán với
bà con trong làng. Bấy giờ, ông mới kể rõ sự tình cho mọi người
biết và bảo:
- Thần miếu vô tích sự thì đập bỏ lư hương, đóng cửa lại. Thờ
cúng làm gì nữa!
Mọi người nghe theo.
Khi làm quan trong triều, tài văn võ kiêm toàn
và đức tính
cương trực, vị nghĩa của ông khiến các bạn đồng liêu
kiêng nể và
vua Lý tin dùng. Dưới triều Lý Anh Tông, ông được phong đến
chức Thái phó và Thái uý
. Khi sắp mất, Anh Tông đã gọi riêng
ông đến bên long sàng
di huấn cho ông làm Thái sư phụ chinh,
căn dặn ông phải hết lòng phò tá Thái tử Cáp ở ngôi vua. Anh Tông
mất. Ông làm đúng di huấn của Anh Tông, dốc sức giúp rập vua
mới còn nhỏ tuổi. Vợ vua Anh Tông là Hoàng thái hậu muốn bỏ
Thái tử Cáp mà lập Thái tử Long Xưởng là người vì hư đốn, đã bị
truất quyền nối ngôi. Ông cương quyết không nghe. Hoàng thái
hậu mới cho người mang lễ vật vàng bạc rất hậu đến biếu bà họ
Lã, vợ Tô Hiến Thành, ý đồ mượn tay vợ để thuyết phục ông. Ham
