túng, Bá Vành đã cưỡi thuyền nhẹ ập tới, phóng một mũi lao giết
chết tại trận. Quân Bá Vành thu được rất nhiều thuyền và lương
thực vũ khí. Thanh thế nghĩa quân “vua Ba Vành” càng lừg lẫ. Sau
đó, Bá Vành kéo quân ra sông Trà Lũ (huyện Xuân Trường, Nam
Định) đào hào, đắp luỹ, khơi sông để tiện việc đi lại, phòng giữ. Bấy
giờ là vào tháng Hai năm Bính Tuất đời Minh Mạng thứ bảy (1826).
Tổng trấn Bắc Thành (Bắc Bộ) là thượng thư Nguyễn Hữu
Thận nghe tin dữ ở Sơn Nam hạ báo về thì hoảng sợ, vội sai thống
chế Trương Phúc Đặng chỉ huy quân lực Bắc Thành đem đại quân
từ Hà Nội tiến đánh. “Vua Ba Vành” cũng dẫn hết binh lực ra đối
địch. Quân hai bên dàn trận, tiếng trống nổi lên vang dậy. Trương
Phúc Đặng cưỡi ngựa múa côn xông ra. Phan Bá Vành vung siêu đao
sấn tới. Hai người quần thảo nhau, bụi bay mù trời, suốt từ sáng
đến tối mà không phân thắng bại. Hôm sau, Phúc Đặng lại dẫn
quân giao chiến nhưng vẫn không làm gì được Bá Vành. Đến ngày
thứ ba, Phúc Đặng vừa vào trận, nhân Bá Vành đang phi ngựa lao tới,
bèn ném cả cây côn sắt vào Bá Vành định bất ngờ hạ thủ. Chẳng dè,
Bá Vành tránh được, nhưng ngựa bị trúng đầu, hắt Vành ngã
xuống đất. Phúc Đặng cả mừng thúc ngựa bay tới bắt sống.
Thình lình, Bá Vành bật dậy giật ngọn giáo của viên tuỳ tướng, gầm
lên giận dữ rồi thẳng tay phóng trúng Đặng, xuyên qua ngực, chết
tươi. Quân triều đình thấy thống chế Trương Phúc Đặng tử trận
thì như rắn mất đầu khiếp vía không dám ra mặt ứng chiến.
Nghĩa quân của Bá Vành mặc sức tung hoành khắp một vùng đồng
bằng ven biển trấn Sơn Nam hạ.
Tin thất trận dồn dập bay về Huế, vua Minh Mạng vội vã họp
Viện Cơ mật để nghị bàn. Tổng trấn Bắc Thành lại tới tấp sai thám
tử chạy biểu hoả tốc vào kinh xin cứu viện. Minh Mạng càng lo, bèn
xuống chiếu cử Tiền quân thống quản tiệp kinh thập cơ Phạm
Văn Lý làm thống tướng, Hình bộ thị lang Tham hiệp Thanh Hoá là
