Vương Thông hỏi:
- Nói hoà sao lại đắp thêm thành luỹ, sắp sẵn xe thang. Việc làm
như thế là thành thực chăng?
Nguyễn Trãi bảo:
- Vừa rồi, các ông không thấy vạ cháy thành đến nơi mà sợ, lại
còn lấy gáo múc nước hòng làm vơi biển cả nên đã u mê dùng quân
sắp chết đánh ra. Bởi thế, quân tôi phải đắp đê quai nhỏ ngăn lỗ
nước rò. Việc ấy có gì là lạ? Hễ hoà giải đã định thì mọi việc khác
đều không phải để ý lo ngại nữa.
Thông lại nói:
- Tôi làm tướng triều đình đem quân đi đánh dẹp, mọi việc tiến
lui đều phải có lệnh của thiên tử. Hoà ước là việc trọng, phải chờ
mệnh của hoàng đế, tôi không dám một mình tự quyết.
Nguyễn Trãi đáp:
- Ông mang ấn đi chuyên việc đánh dẹp thì mọi việc quân ở cõi
ngoài xa có thể tuỳ tiện mà xử trí, sao cứ phải nhất nhất đợi lệnh
triều đình? Thế thì câu nói: “Đại tướng ở bên ngoài, mệnh lệnh của
vua có thể có việc không tuân theo cũng được”, ông không thấy tin
ư
? Lại có câu nói: “Tướng là người giữ vận mệnh của quân”. Nay bọn
ông giữ một thành cỏn con trơ trọi, lương thực vơi cạn, quân sĩ mỏi
mệt nhao nhao thất vọng sẽ giết lẫn nhau mà tìm đường sống; lại
tuyệt đường viện binh không phương kế gì cứu khỏi diệt vong. Chết
như thế có bổ ích gì cho nước không? Nếu cứ bo bo cái khí tiết
nhỏ mọn mà chết uổng, làm hại cả tính mệnh mấy vạn quân trong
thành thì lỗi ấy ở ai? Nay thuận theo tình thế, chịu nhận hoà hiếu,
bảo toàn quân lực mà về, hoàng đế có thêm quân mà giữ phương
