Athos quên cả Đô đốc, quên cả đoàn tàu, cả niềm hãnh diện là con người
hùng, ông vươn tay ôm trầm lấy con trai, siết chặt vào người mình, Công
tước cảm động nói:
— Xin lên tàu với tôi, ngài sẽ có được nửa giờ nữa.
Athos từ chối:
— Không, tôi đã nói từ giã rồi, tôi không lặp lại lần thứ hai nữa.
— Thế thì, Tử tước hãy lên tàu đi, ngay đi! - Ông hoàng tiếp lời giục giã
để tránh bớt những giọt lệ rơi của hai con người sầu khổ.
Thế rồi Athos ôm lấy Raoul một cách hiền từ âu yếm như người cha,
nhấc bổng chàng lên với sức mạnh của Athos ngày xưa, đặt chàng xuống
chiếc xuồng đang chờ một hiệu lệnh là khua mái chèo. Ông cũng quên cả
nghi thức, nhẩy ngay xuống sàn, vung chân đẩy mạnh xuồng rời bãi. Raoul
kêu lên:
— Xin từ giã!
Athos chỉ ra dấu đáp lại, nhưng ông thấy tay ông nhận được thứ gì nóng
bỏng. Đó là cái hôn kính cẩn của Grimaud, người tớ già trung thành. Hôn
xong, Grimaud nhảy từ ụ neo xuống đầu chiếc xuồng đang móc vào chiếc
xà lan có mười tay chèo. Athos ngồi lại trên ụ, ngẩn ngơ, câm điếc, rã rời.
Biển cả từ từ mang đi dần dần chiếc xuồng và những bóng hình cho đến
khi dáng người chỉ còn là những chấm nhỏ, tình yêu thương chỉ còn là kỷ
niệm. Athos thấy con trai mình leo lên thang tàu Đô đốc, đứng chống
khuỷu tay vào bao lơn tàu, cố tình để cho người cha dễ dàng trông thấy,
ông thấy Raoul đến lúc chót, đến lúc cái chấm mong manh đó chuyển từ
màu đen sang màu nhạt, từ nhạt sang trắng, từ trắng sang không còn gì hết
và mất hút - đối với Athos chỉ mất hút thật lâu sau khi mọi người ở đấy
thấy mất hút các tàu chiến hùng mạnh, buồm căng gió lộng.
Vào lúc trưa, khi mặt trời thiêu đốt không gian, khi các chỏm cột buồm
còn một chút vết trên đường biển chói chang. Athos thấy một bóng đen
hiện lên rồi tan ngay. Đó là đám khói của tiếng súng đại bác mà ông De
Beauford vừa cho bắn lên để chào giã từ nước Pháp lần cuối cùng.
***
