Ngài Công tước ướp xác ngài Tử tước theo lối người Ả Rập thường làm
khi họ muốn đem xác về quê hương và ngài Công tước cũng cho sắp trạm
để một người hầu tin cẩn từng nuôi chàng thanh niên từ nhỏ có thể chuyển
quan tài về cho ngài Bá tước De La Fère.
D'Artagnan nghĩ thầm: “Như thế là ta một người già, không có nghĩa gì
nữa trên cõi đời này, ta lại đi đưa đám con và ta phải phủ đất lên trên cái
trán mà hai tháng trước đây ta còn hôn lên đấy. Chúa đã muốn như thế rồi.
Con cũng đã muốn thế. Ta không có quyền để khóc vì con đã chọn cái chết
hơn là cuộc sống này rồi.”
Rồi cũng đến lúc hai thân xác lạnh lẽo của hai nhà quý tộc phải trả về
cho đất. Athos, đã chọn nơi yên nghỉ cuối cùng là một góc của nhà nguyện
do ông xây cất nơi tận cùng lãnh địa của ông. Ông đã cho khuân đến đấy
những tượng đá chạm năm 1550 lấy từ một nhà xưa kiểu gôtíc nơi ông
sống qua thời thanh xuân.
Ngôi nhà nguyện xây lại như thế, chuyển đi như thế bây giờ rạng rỡ dưới
đám bạch dương. Phía sau nhà nguyện là một mảnh đất nhỏ, chung quanh
có hàng rào cây phỉ, sơn trà, hương mộc và một vành hố sâu. Khoảng đất
không trồng trọt gì, nhưng trong sự cằn cỗi ấy có một vẻ tươi vui vì lớp
rong rêu mọc cao lên, vì các cây quỳ hoang, cây đinh hương vàng trộn lẫn
mùi hương, vì dưới đám cây lật có một con suối rì rào chảy quanh trong bờ
đá cẩm thạch và trên các cây bạch lý hương, đàn ong từ các vùng chung
quanh đổ tới trong lúc bầy chim cổ đỏ đến hót líu lo, trên các rào cao đầy
hoa, chính nơi này là chỗ hai chiếc quan tài được đưa đến, giữa một đám
đông im lặng và trầm ngâm.
Lễ hạ huyệt cử hành xong, mọi người chào vĩnh biệt người chết lần cuối
cùng rồi tản ra, vừa đi trên đường vừa bàn tán về những đức hạnh và cái
chết êm đềm của người cha, về những triển vọng trong cuộc sống của
người con và cái chết buồn thảm trên bờ biển Châu Phi. Rồi dần dần, các
tiếng động tắt đi như những cây đèn trong cánh nhà nguyện. Người hành lễ
chào những người mới nằm xuống lần cuối cùng rồi dẫn người phụ tá tay
rung chiếc chuông rè trở về tu viện.
