nhất của thời đại. Người ta nói đến những vận may của ông Treville cũng
như từng hai mươi năm trước đã nói về vận may của ông Bassompierre
và nói không phải ít. Vị đại úy ngự lâm quân vậy là vừa được ngưỡng mộ,
vừa đáng sợ và yêu mến, điều tạo nên sự tột đỉnh của vận mệnh con người.
thu tất cả những tinh tú nhỏ của triều đình mình vào trong
ánh hào quang bao la của mình. Nhưng cha ông, vầng mặt trời “pluribus
impar” (bất khả so sánh) lại dành ra vẻ huy hoàng riêng tư cho mỗi sủng
thần, giá trị cá nhân cho mỗi triều thần của mình. Bên cạnh những nghi lễ
thức dậy của Nhà Vua và của Giáo Chủ, ở Paris lúc đó người ta đếm được
tới hơn hai trăm nghi lễ nhỏ hơi có có vẻ cầu kỳ. Trong số hai trăm đó, nghi
lễ thức dậy của ông Treville là một trong số được hâm mộ nhất.
Cái sân của dinh quán ở phố Chuồng Chim Câu Cũ của ông giống như
một doanh trại từ sáu giờ sáng mùa hè, mười giờ sáng mùa đông. Năm đến
sáu chục lính ngự lâm như thể thay phiên nhau ở đó để phô trương một
quân số luôn oai phong lẫm liệt, không ngừng đi đi lại lại, vũ trang như thời
chiến, và sẵn sàng với mọi sự. Dọc theo một trong những cầu thang lớn,
trên chỗ ấy, nền văn minh của chúng ta nhẽ ra có thể xây dựng cả một tòa
nhà, những kẻ cầu cạnh ở Paris leo lên leo xuống cầu xin một ưu đãi nào
đó, những gã quý tộc tỉnh lẻ thèm khát được trưng tuyển, những tên hầu
quần áo lòe loẹt đủ màu mang thứ của chủ đến ông De Treville. Trong tiền
sảnh, thêm những chiếc ghế dài nhỏ quây tròn, những kẻ đắc tuyển, nghĩa
là được triệu mời, ngồi nghỉ. Tiếng rì rầm ở đó kéo dài suốt từ sáng đến tối,
trong khi đó phòng làm việc liền kề tiền sảnh, ông De Treville tiếp khách,
lắng nghe những khiếu nại, ra mệnh lệnh và giống như Nhà Vua trên lan
can điện Louvre, chỉ việc ra nơi cửa sổ để duyệt người và vũ khí của mình.
Hôm D’Artagnan tới trình diện, cử tọa trông thật uy nghi, nhất là đối với
một dân tỉnh lẻ vừa mới đến. Đúng là dân tỉnh lẻ, ấy là một gã Gascogne,
và nhất là vào thời kỳ mà dân đồng hương của D’Artagnan đã từng nổi
tiếng là không dễ để cho người khác nạt nộ. Quả nhiên, vừa bước qua cánh
cửa đồ sộ tua tủa những đinh dài đầu bốn cạnh, người ta như bị rơi vào giữa
một đám người mang gươm kiếm gặp gỡ nhau ở trong sân. Ơi ới gọi nhau,
