Đã thế, trong một buổi người tù đi ra ngoài, người ta cạo hết các dòng
chữ, và căn phòng trắng trần trụi không còn một vết tích gì của bức họa vẽ
trên tường. Ông De Beaufort bèn mua lại của một tên gác ngục một con chó
tên là Pistache, chẳng có gì để phản đối những tù nhân có chó, ông De
Chavigny cho phép con vật bốn chân thay đổi chủ. Có khi hàng mấy giờ
đồng hồ liền, ông De Beaufort ở lì trong phòng với con chó. Người ta ngờ
rằng trong những lúc ấy người tù bận vào việc huấn luyện con chó, nhưng
không rõ ông ta dạy nó làm gì. Một hôm xem chừng con chó đã được huấn
luyện đầy đủ, ông De Beaufort mời De Chavigny và các sĩ quan ở
Vincennes đến dự một buổi đại công diễn ở phòng mình. Các tân khách
đến, gian phòng được chiếu sáng với tất cả số nến mà ông kiếm được. Các
tiết mục bắt đầu.
Người tù bóc một mảnh thạch cao ở tường và vạch ở giữa phòng một
đường thẳng dài màu trắng coi như một sợi dây căng. Nghe mệnh lệnh đầu
tiên của chủ, Pistache đi đến vạch phấn, đứng thẳng trên hai chân sau và hai
chân trước cầm một cái que phủi quần áo, nó bắt đầu đi theo vạch phấn với
tất cả những điệu uốn éo mà một người đi trên dây vẫn làm, rồi sau hai ba
lần đi thắng đi lui dọc theo vạch phấn, nó trả cái que cho ông De Beaufort
và lại bắt đầu biểu diễn đi trên dây mà không có gậy thăng bằng. Con vật
thông minh được hoan hô nhiệt liệt. Cuộc biểu diễn được chia làm ba phần:
phần thứ nhất xong, chuyển sang phần thứ hai.
— Trước hết là nói xem mấy giờ. Ông Chavigny, hãy giơ đồng hồ ra cho
Pistache coi. Bây giờ là sáu giờ rưỡi.
Pistache giơ một chân lên và hạ xuống sáu lần và đến lần thứ bảy thì nó
giơ chân lên mà không hạ xuống. Không có thể rõ ràng hơn nữa, một cái
đồng hồ bóng mặt trời cũng không thể trả lời tốt hơn; ai nấy đều biết rằng
đồng hồ bóng mặt trời có nhược điểm là chỉ báo giờ được khi mặt trời
chiếu sáng.
Tiếp đến là nhận xét trước tất cả mọi người xem ai là kẻ gác ngục cừ
nhất trong tất cả các nhà tù ở nước Pháp.
Con chó đi vòng quanh cử tọa ba lượt rồi đến nằm phủ phục một cách
cung kính nhất trần đời dưới chân ông De Chavigny. De Chavigny làm ra
