xa nhất. Vừa đi nó vừa nghĩ, nếu thầy Hào không nhận gói thuốc lào này
thì nó sẽ mang luôn sang nhà thầy Đi.
Đêm cuối tháng, chẳng có trăng, chẳng có sao, bầu trời nặng chịch
như muốn chụp cả màn đêm lên đầu thằng con trai Siểm. Nó thực sự chẳng
cần nhìn đường nên cũng chẳng cần ánh sáng. Trong lòng nó đang lo sẽ
mưa. Chưa bao giờ bản Dao bị mưa vào ngày có người mất, đã có lời
truyền "nếu người nào sống có tội, khi chết trời sẽ mưa". Nó sợ cho bố.
*
Mãi mấy đời nay nhà Siểm không thể là nhà to nhất, họ Đặng không là
họ lớn nhất bản. Mỗi lần bản có việc, họ Bàn, họ Lý đều giơ vai ra gánh
những phần lớn nhất. Họ Đặng có xung phong thì làng cũng không đồng ý
cho làm. Tại sao chứ? Người họ Đặng biết làm thầy cũng ít hơn người của
hai họ kia. Đặng Văn Siểm là một thằng có chí lớn nhất họ. Nó luôn thắc
mắc tại sao người họ Bàn, họ Lý lại được trọng vọng hơn người họ Đặng
nhà nó, nhiều người họ Đặng cũng trọng vọng người của hai dòng họ kia.
Trong truyện cổ người Dao truyền lại, họ Bàn là họ tổ của người Dao.
Ông tổ là Bàn Vương. Từ đó người Dao mang họ Bàn đông hơn, giỏi
hơn thì được trọng vọng. Nhưng họ Lý và họ Đặng thì chẳng có truyện cổ
nào giải thích cả, vậy mà bao nhiêu đời nay người họ Lý vẫn đứng trước
người họ Đặng là sao? Siểm bực nhất là đám cúng, cấp sắc hay cưới, những
thầy được mời đều là người họ Bàn và họ Lý. Đến cả người họ Đặng mở
cúng cũng nhờ thầy của những họ ấy. Thầy cúng họ Đặng chỉ được mời
làm cúng nhỏ và được trả công ít.
Ngẫm đi, ngẫm lại, mấy đời nay đều thế, không biết lấy gì giải thích
được. Không giải thích thì thôi, nhưng Siểm quyết thay đổi, phải làm cho
uy danh dòng họ Đặng lớn hơn hai dòng họ kia, ít nhất là trên bản Khuổi
Lùng này.
