Nguyễn Thanh Hiện
Người đánh cắp sự thật
KHẢO CỨU ĐỊA LÝ HỌC LỊCH SỬ
Dõi theo sử sách để tìm lại chỗ đứng cho các bậc tổ phụ của mình, đấy là
cách làm của ông Ruông. Và để cho con cháu nhà họ Lê thấy được cha ông
mình đã sống trong một miền đất như thế nào, ông đã bỏ công làm một
khảo cứu về miền sông Tượng núi Tượng qua các thời. Tức khảo cứu địa lý
học lịch sử.
Trước khi đi vào phần chính của khảo cứu, tức sự thay đổi qua các thời,
ông Ruông phóng một cái nhìn tổng thể từ khởi thủy đến hiện tại. Chữ khởi
thủy ông dùng ở đây có tính cục bộ, có nghĩa chỉ cho thời ông Bảy Mươi
Sáu xuất hiện. Từ thời ông Bảy Mươi Sáu xuất hiện cho đến hiện tại, miền
đất này chưa hề bị chia tách. Chỉ xảy ra điều khi thì được sáp nhập vào khi
thì bị tách ra khỏi một miền rộng lớn hơn, mỗi lần có chuyện nhập vào hay
tách ra như thế thì lại được đứng vào một đất nước mới, ở dưới sự trị vì của
một ông vua mới, một vị nguyên thủ quốc gia mới. Đây là nét tổng thể thứ
nhất của miền sông Tượng núi Tượng, ông Ruông gọi là sự ưu đãi của lịch
sử. Nét tổng thể thứ nhì là sự bình yên trong lĩnh vực địa chất. Miền sông
Tượng núi Tượng nằm trong dải đất Đông Nam Á, thuộc nền lục địa cổ
Lôraxia, nên rất ít xảy ra những biến cố lớn về địa chất. Chưa thấy có sử
sách nào nói về động đất ở miền này. Lâu lâu cũng có xảy chuyện làm rúng
động làng xóm, để lại những dư chấn đến năm mười năm sau, ví như việc
ông cưới bà Ruông. Nhưng đấy là những hiện tượng xã hội chứ không phải
hiện tượng địa chất. Nét tổng thể thứ ba coi như một phát hiện mới của ông
Ruông. Về mặt thổ nhưỡng, miền sông Tượng núi Tượng thuộc vùng đất
cát pha.
Bên dưới tầng cát pha là tầng đất sỏi. Mưa nhiều, nước rút rất chậm. Nắng
gắt, đất rất chóng khô. Những yếu tố này vô cùng bất lợi đối với trồng trọt.
Qua các thời, cũng có những nổ lực cải tạo đồng ruộng, nhưng chỉ là cải tạo
tầng canh tác mỏng ở trên mặt. Còn tầng đất sỏi bên dưới, là nền tảng của
