NGƯỜI ĐƯA ĐƯỜNG THỌT CHÂN - Trang 58

phở, loại này ở đây chỉ rẻ bằng một phần mười gạo. Thấy Thắng cười, họ
đã phân bua rằng "Về chất hơn hẳn phở ở nhà. Xương thực nhé! Chứ ở nhà
chỉ có mỳ chính, nước hàng và tý gừng". Sau mỗi đợt gửi hàng, số cán bộ
sắp về, người nào cũng xanh rớt như tàu lá. Các khoá sau, rút kinh nghiệm,
phải có nghị quyết, không được ăn uống dưới hai mươi phần trăm mức
lương trợ cấp mà bạn đài thọ. Thắng đã từng biết, có những nghiên cứu
sinh, giai tầng quý giá nhất của lớp trí thức đã phải vận dụng chất xám của
mình nghĩ ra trăm phương, ngàn kế để tiết kiệm. Một trong những sáng chế
đặc sắc nhất là mua loại chè hoà tan bao trong các gói giấy nhỏ rồi về nhà
buộc thêm một sợi chỉ vào. Mỗi lần pha, cầm đầu sợi chỉ nhứ nhứ vào nước
một lát, thấy nước đổi mầu là vội rút lên ngay, treo vào một cái đinh đóng
sẵn trên tường. Khí hậu hanh hao nên chỉ một lúc là túi chè khô lại ngay.
Người ta sử dụng một lần, nhưng nhờ có "phát minh khoa học" này, có thể
dùng tới sáu bẩy lần. Thời gian học tập ở nước ngoài, ít nghiên cứu sinh
nào thoát được không phải đi lao động trong những ngày hè, thậm chí cả
những ngày đông ngắn ngủi. ở thành phố Lêningrát này có một nhà máy
phế liệu mang một cái tên rất có ý nghĩa: nhà máy Vô Sản Đỏ. Nhà máy chỉ
có một công đoạn công nghệ đơn giản duy nhất là nghiền giẻ rách, quần áo
cũ cho tơi ra rồi đánh thành từng đống lùm lùm. Mỗi công lao động được
thù lao từ năm đến bẩy rúp, tuỳ thuộc vào số "mả" sắp được và phụ thuộc
cả vào người đàn bà xồ xề ghi sổ chấm công. Đa số công nhân chính thức ở
đây là nạ dòng, người to và nhếch nhác. Rất khó xác định tuổi, mặc dù họ
không quá bốn mươi. Nhưng để mọi việc suôn sẻ, dễ dàng và tỏ vẻ thân
mật, hữu nghị đoàn kết, các nhà khoa học Việt Nam rất khoái chí khi được
những người đàn bà xồ xề, nhếch nhác, ngang tuổi với mình xưng là "mẹ"
và sẵn sàng tuân lệnh khi nghe nói "Các con thân yêu ơi, hãy làm việc đi
con!". Hoặc "Các con bé bỏng của mẹ, đến giờ nghỉ rồi đấy!". Cái hài và bi
thường đi liền với nhau như vậy. Những ngày đầu, Thắng nghĩ, rồi có lẽ
mình cũng phải chắt chiu, ky cóp như họ. Nhưng ở Thắng, ngoài những
tính cách bình thường như mọi người, anh còn có một phẩm chất đặc biệt.
ấy là sự nhạy bén khác thường. Một lần, qua cửa hàng đồ cũ. Thắng ngạc
nhiên thấy chiếc mũ lông không có gì đặc biệt lắm mà giá hơn cả chiếc ti vi