CHÚ THÍCH
[
] Ba đoạn 1, 2 và 4 – cũng như các đoạn Kinh Thánh trong bản
dịch này đều trích từ quyển Kinh Thánh của tòa Tổng Giám mục thành
phố Hồ Chí Minh, ấn bản 1998 (Mọi chú thích đều của người dịch – Lê
Chu Cầu).
[
] Willum: gọi tắt của William.
[
] German: tên chỉ chung các bộ tộc Đức thời bấy giờ.
[
] Các bộ tộc Angle và Saxon từ Đức, bộ tộc Jute từ Đan Mạch đến
chiếm và định cư trên hòn đảo Anh quốc, nên về sau có khái niệm
“Anglo-Saxon” để chỉ dân Anh, tiếng Anh cổ, văn hóa Anh cổ...
[
] Briton: những cư dân cổ trên hòn đảo Anh quốc, từ đó có tên
Britain (chỉ nước Anh).
[
] Prima Cohors Britanniae Londonii (tiếng Latin): đệ nhất binh
đoàn của London thuộc tỉnh Britannia (bấy giờ Anh - Britannia - là một
tỉnh của đế quốc La Mã).
[
] Thời bấy giờ người ta cho rằng bệnh tật là do máu bị nhiễm độc,
trích máu (độc) đi, sẽ khỏi.
[
] Calomel: khinh phấn, dùng trong thuốc xổ và thuốc diệt nấm.
[
[
] Mười hai hình của cung hoàng đạo.