như cụ Lục Đình Hoàng họ Lục mình. Họ Sần đặt ra cái lệ mỗi hộ dân
trong năm phải nộp cho ông một con gà, năm mươi cân thóc, gọi là gà
khách, thóc khách. Họ Sần đặt ra tục lệ cho vay lãi. Cha hả, tức là lãi năm
mươi phần trăm. Cha pửi, tức là một trăm phần trăm. Đúng là có chuyện
hồi mới thăng châu úy, nhà cụ Lục Đình Hoàn có nửa tiểu đội lính gọi là
choảng pín canh gác. Sau đó thì rút. Chỉ còn lại mấy cô áo xanh áo tím quỳ
bên chuyên lo việc têm trầu pha nước cho cụ thôi. Cụ hiền lành thương dân.
Ruộng đất thì chỉ có hơn mẫu công điền hưởng theo ngạch quan của xứ tự
trị. Trong nhà làm gì có ai là quản gia, vệ sĩ, người chèo thuyền, người xay
lúa giã gạo, người sấy thảo quả, người là gái xòe, kẻ hầu người hạ... tính ra
có đến cả trăm gia nhân như nhà họ Sần. Vả lại, cụ Lục Đình Hoàng châu
úy nhà mình đã mất cách đây hai năm rồi. Mà cụ từ năm 1945 đã đi theo
Cụ Hồ rồi cơ mà.
Rõ ràng là pò Rúm trước khi quyên sinh bằng thuốc phiện và dấm thanh,
muốn mà không sao nói được cho con cháu hiểu hàm oan của mình. Ai
cũng biết, chủ trương Cải cách ruộng đất ở miền xuôi là mặt đấu mặt. Còn
ở tỉnh miền núi, ở làng Nhuần này, mấy tháng nay Đội cải cách Dân chủ về,
tuyên bố là dùng phương pháp lưng đấu lưng, không có trực tiếp tố khổ xỉa
xói nhau. Thế thì được. Nhưng sao lại quy nhà pò Rúm là phú nông! Và
kéo theo đó, bóng gió xa xôi nói bà Rúm Già chỉm xưa kia là người reo rắc
mê tín dị đoan. Còn anh Siểu con người ham chơi bời hát xướng thế thì
đích là phường du đãng phóng dật quen thói công tử con nhà giàu ngày
xưa! Nhầm lẫn chết người thế a? Làm quan nói oan cho người thế a! Sấp
ngửa đổi trắng thay đen nhanh như lật bàn tay thế a!
Mắt ầng ậng, ngước nhìn thầy Quang Tình, Thắm nói buồn buồn:
- Anh cho em đi cùng đường chứ!
Thầy Quang Tình kéo Thắm vào bên mình, đáp:
- Sức anh đến đâu anh sẽ cố gắng gấp hai gấp ba để bảo vệ em.
Thắm thỏ thẻ:
- Anh về, em vui.
