Bình mới đã nghiện. Kêu lớn một tiếng: Anh em! Xung phong! Thế là chém
giết sướng tay…
Gã cùng với đồng bọn dắt ngựa xuống mép sông cho uống nước. Nước
lạnh đến độ bọn ngựa cứ ngoác mõm lên trời. Ngựa uống nước xong, tất cả
nhảy tót lên mình ngựa, ưỡn ngực, ngẩng đầu, đội mũ rộng vành lên đầu rồi
bắt chước cách chào hỏi trong phim cổ, chắp tay vái chúng tôi nói lời cáo biệt
rồi quát to một tiếng, hai đầu gối thúc mạnh vào hông ngựa. Những chú ngựa
lồng lên, chạy đi. Đường đá gồ ghề lởm chởm nên bọn ngựa chạy một cách
thận trọng, nhưng dù sao vẫn cứ nhanh hơn người đi bộ nhiều, chúng tôi chỉ
có thể đưa mắt nhìn theo.
Khi khoảng cách giữa chúng tôi và đội kỵ mã đã vừa một tầm tên bay,
chúng tôi trông thấy con ngựa màu tía bỗng nhiên lảo đảo rồi ngã vật xuống
đường, hất gã thanh niên trên lưng lăn mấy vòng đến tận lùm cây ven đường
và mất hút. Những kỵ mã khác đồng loạt nhảy xuống ngựa, gã cưỡi con ngựa
tía đang lom khom bò ra khỏi lùm cây, bộ dạng trông thật thê thảm chẳng
khác nào một binh sĩ thất trận. Chúng tôi cũng vội vàng chạy đến. Những kỵ
mã đang đứng chung quanh con ngựa tía gương mặt ai cũng biểu lộ vẻ buồn
thảm. Gã cưỡi con ngựa tía đang ngồi dưới đất, hai tay ôm lấy đầu, không
trông thấy nét mặt gã như thế nào. Con ngựa tía đang gắng gượng đứng dậy,
nhưng hình như nó không còn chút sức lực nào nữa, một chân của nó lọt
xuống khe hẹp giữa hai viên đá và đã gãy lìa, máu đang tuôn xối xả. Bỗng
nhiên tôi chạnh nhớ đến năm 1976, khi đang tại ngũ ở huyện Hoàng, tôi cùng
với tiểu đội trưởng cũng dắt một con ngựa màu tía vận chuyển than từ mỏ về,
trên đường đi khi đạp lên một đống giá đỡ bằng sắt phế thải, một thanh sắt đã
đập mạnh vào chân trước của nó. Mặc dù chiếc chân đã gãy lìa nhưng con
ngựa của chúng tôi vẫn đứng yên, đoạn chân gãy nằm chơ vơ trên mặt đất
như một khúc gỗ. Lúc ấy, tiểu đội trưởng của tôi đã òa lên khóc nức nở. Đoạn
chân của con ngựa hằn sâu trong tâm trí tôi và từ đó tôi hạ quyết tâm là sẽ
viết một truyện vừa về nó, đầu đề sẽ là “Vó ngựa”.
