12.
Hợi – Hù. Lúc này là tối nhất của đêm hay ta thường nói tối hù.
Chi này người xưa cũng dùng một con vật gần gũi khác để tiêu biểu cho chi
này đó là con heo, con cúi, có thể ảnh hưởng bởi tiếng kêu đòi ăn của con
heo mà Hù = Heo = Hợi.
Như thế ta thấy các tên Tý, Sửu, Dần, Mão… là âm Hán Việt, có nghĩa là
các tên này đã biến âm từ các âm thuần Việt sau khi phương Bắc sử dụng cái
văn hóa âm dương của người Việt. Việc phát hiện Hà đồ và Dịch lí trên
trống Đồng Ngọc Lũ cho phép ta tin chắc chắn rằng phải có tên gọi thuần
Việt cho 12 chi, vì 12 đã được thể hiện trên trống Đồng. Trong suy nghĩ đó
tôi đề nghị ở đây một cách đọc thuần Việt và nghĩa của 12 địa chi, đó là
Chốt
子 sau 丑 dồi 寅 mẹ 卯 thì 辰 đà 巳 ngã 午 về 未 chân 申 rào 酉 tối 戌
hù
亥; đồng thời cũng chứng minh rằng các chữ Vuông này là chữ Nôm, chữ
cổ của người Việt. Chính vì vậy ta không thấy lạ vì sao một số trống Đồng
lại có tên 12 địa chi bằng chữ Nôm này. Tất nhiên tất cả những gì trình bày
trên là suy diễn nhưng không phải là không có cơ sở, hy vọng có người đồng
cảm.
