Chữ Quái này là một chữ biểu í gồm có ba chữ gộp lại: Chữ Thổ
土, chữ
Thổ
土, chữ Bốc卜. Vì sao chữ Quái lại hình thành bởi ba chữ ấy?
Như ta biết, ban đầu Dịch vốn là một phương thức bói toán của người
xưa, không phải chỉ có bói Dịch thôi, họ còn có các phương thức bói khác
nữa, về sau khi phát triển thành một hệ thống triết học rồi thì sử dụng Dịch
để đại diện cho tất cả các phương thức bói toán. Cụ thể chữ Quái phản ảnh
ba phương thức bói toán của người xưa như sau:
1.1. Bói giò gà
Trong quá trình sinh hoạt, người ta bắt đầu đặt dấu hỏi liệu các con vật có
ngôn ngữ truyền thông cho nhau không? Đặc biệt con gà, vì người Việt cổ
thờ mặt trời, mà mỗi khi gà gáy là báo hiệu mặt trời sắp trở lại sau một đêm
dài, có thể từ đó người ta nghĩ rằng gà có quan hệ mật thiết với mặt trời nên
bắt đầu quan sát, họ thấy khi con Gà kiếm ăn thường bới đất – Thổ
土 − để
lại các đường gạch, thường là ba gạch , vì nó chỉ bới bằng ba ngón chân,
người ta nghĩ rằng những gạch này là ngôn ngữ của nó và chứa trong chân
gọi là Quẻ vì con gà là con Qué. Vì vậy sau khi con gà chết người ta tin rằng
trong chân nó có chứa đựng thông tin của thần thánh, từ đó có tục bói giò
gà.
1.2. Bói Diệc hay Dịch
Diệc là loài chim như vạc, cò, thường kiếm ăn trên đồng, khi di chuyển qua
lại tạo dấu chân trên đất Thổ
土, cũng như gà thường là ba gạch. Người xưa
nghĩ rằng con diệc cũng có Quẻ. Sử dụng các quẻ này phối hợp với quẻ gà
người ta đưa ra bói Dịch. Ngoài ra con diệc là loài có thể bay lượn trên
không và làm tổ trên cây bằng các que nên người xưa cho rằng quẻ của nó là
dị thường. Hình ảnh Diệc ngậm quẻ khá nhiều trên trống Đồng.
