Tại trung tâm trống là một mặt trời với 14 cánh, chung quanh có các
tượng Cóc và 10 gạch xoay vào tâm. Chúng biểu tượng cho:
- Mặt trời = Thái cực. 14 cánh là tổng các phạm trù Dịch lí (2 Nghi + 4
tượng + 8 quái). Cóc biểu tượng của thái cực, 10 gạch biểu tượng cho số
Thành, số trinh, số tuyệt đối. Hình ảnh này được thể hiện qua bộ Cóc =
阜
(Bộ phụ).
- Vòng 1 – 5 – 11 với những kí hiệu chấm nhỏ là biểu tượng cho 3 tài:
Thiên – Địa – Nhân. 1 = trên – 5 giữa – 11 số tiếp giáp với 10, dưới cùng.
- Vòng 2, 3, 4, 7, 9 với những kí hiệu vòng tròn chấm giữa có tiếp tuyến
biểu tượng cho 5 hành, hoa văn vòng tròn chấm giữa có tiếp tuyến nhỏ biểu
tượng cho Kim – Mộc – Thủy – Hỏa, riêng hoa văn có tiếp tuyến lớn chỉ
hành Thổ, vì Thổ là hành trung gian nên không những tại trung ương mà còn
có ở mỗi phương. Hoa văn vòng tròn chấm giữa có tiếp tuyến nhỏ còn có ở
vòng 13, 15 nhưng không tính, vì đã vượt ra ngoài càn khôn. (Theo sơ đồ
Dịch lí của người Việt cổ trên trống Đồng).
- Vòng 6 – 8: 6 + 8 = 14 đây là tổng các phạm trù Dịch lí, yếu tố tạo nên
mọi biến dịch, vì vậy tại hai vòng này ta thấy sinh hoạt của con người và
động vật. Con số 14 này được lập lại nhiều lần trên hình ảnh mặt trống.
- Vòng 10: Số 10 là số Trinh, số tuyệt đối, tất cả mọi biến dịch của con
người và vũ trụ đều không ngoài phạm vi này. Chính vì vậy biểu tượng vòng
10 là Diệc = Dịch. Đây là số biểu tượng cho 10 thiên can.
- Vòng 12: Vòng này với hoa văn răng cưa, biểu tượng cho thời gian = 12
địa chi.
- Vòng 16: là con số trùng bát. 8 x 8 = 64 với hoa văn răng cưa, biểu
tượng cho sự sinh sôi, biến dịch của bao la vạn hữu trong hành trình vô tận
của thời gian.
3. Ngôn ngữ Dịch lí qua hình ảnh
