38
CÃI VÃ
T
ranh luận, tranh khôn, tranh nhau nói, dứt khoát chỉ có mình đúng,
còn người khác sai. Cố dùng mọi lý lẽ, cả giọng điệu, cử chỉ để giành lấy
chiến thắng, dù rằng sự chiến thắng này là hoàn toàn vô bổ, không được
một phần thưởng nào, không một lời động viên nào, không ai khen, không
ai cho cái kẹo hay điếu thuốc lá là vật phẩm nhỏ nhất. Đó là hiện tượng ta
thường gặp không ít ở xung quanh ta khi có hai người tranh cãi nhau về
một chuyện không đâu nào đó.
Con đầu nhọn và con đầu vuông, con nào là cào cào, con nào là châu
chấu? Con tôm và con tép thì con nào to, con nào bé? Chuyện ấy đã thành
giai thoại khi cả làng cãi nhau với cả làng bên cạnh, và trăm năm chưa ngã
ngũ.
Đã có những cuộc tranh luận lớn về triết học, trong văn học cũng từng
xảy ra bút chiến nảy lửa. Cần thiết lắm, phải có thời gian mới chứng minh
được chân lý. Nhưng khi tranh luận "anh nào" cứ đao to búa lớn, dùng dao
mổ trâu để giết ruồi, đem đạn vàng bắn con chim sẻ... thì xem ra không
được trọng lắm.
Còn cuộc sống hàng ngày, không thiếu gì người thích tranh luận, không
thiếu gì vấn đề đáng đem ra tranh luận. Nhưng tranh luận như thế nào mới
là điều cần chú ý. Không phải cứ hùng hổ, đỏ mặt tía tai, nói vang mạng,
dẫn đông tây kim cổ, lấy chức tước để át giọng kẻ dưới là làm người ta đã
tâm phục khẩu phục.
Bình tĩnh, nhún nhường, khiêm tốn, và nếu lùi vài ba bước tức nhịn vài
ba câu cũng chẳng chết ai, "không hại gì cho hoà bình thế giới" xem ra
nhiều khi lại tác dụng, lại chiến thắng. Chẳng hạn phở bây giờ và thời
