trường hợp hàm ý gần đây có tính biến đổi; do đó chúng ta có thể trông đợi
tính biến đổi như thế sẽ tiếp tục và sẽ được thêm nhiều vào cái trội lên từ
hoạt động lai ghép. Mức độ biến đổi ít trong các cá thể lai loài từ lần lai
ghép đầu tiên hay trong thế hệ đầu tiên, đối lập với tính biến đối cực độ của
chúng trong các thế hệ kế tiếp, là một điều gây tò mò và đáng đế quan tâm.
Bởi vì nó chứa đựng và cung cấp bằng chứng ủng hộ quan điểm mà tôi đã
cho là nguyên nhân của tính biến đổi thông thường; đó là do hệ thống sinh
sản vô cùng nhạy cảm với sự thay đổi điều kiện sống, do đó hay trở nên vô
dụng hoặc ít nhất là không thực hiện tốt chức năng sinh sản ra con giống
với dạng bố mẹ. Bây giờ các cá thể lai loài của thế hệ đầu tiên là con cháu
của các loài (loại trừ những dạng đã được thuần hóa từ lâu) mà cơ quan
sinh sản của chúng vẫn chưa hề bị ảnh hưởng gì, và chúng không biến đổi;
nhưng bản thân các cá thể lai loài lại có hệ thống sinh sản bị ảnh hưởng
nặng nề và con cháu của chúng biến đổi rất mạnh mẽ.
Nhưng quay trở lại sự so sánh giữa các cá thể lai loài và cá thể lai biến thể:
ông Gartner tuyên bố rằng các cá thể lai biến thể dễ có xu hướng quay trở
lại các đặc điếm dạng bố mẹ hơn là các cá thể lai loài; nhưng điều này, nếu
đúng, thì chắc chắn chỉ là một sự khác biệt trong mức độ. Ông Gartner còn
đi xa hơn khi lai loài, mặc dù hết sức gần gũi, lai với một loài thứ ba, các cá
thể lai sinh ra sẽ rất khác biệt so với nhau; trái lại, nếu hai biến thể hoàn
toàn khác biệt của một loài được lai với một loài khác, cá thế lai sinh ra
không khác biệt nhiều lắm. Nhưng theo tôi được biết, kết luận này chỉ dựa
trên một thí nghiệm duy nhất do ông Kolreuter tiến hành.
Chỉ một mình những điều này là những điểm khác biệt không quan trọng
mà ông Gartner có thể chỉ ra, giữa các cây lai loài và cây lai biến thể. Trong
khi đó, sự giống nhau trong các cá thể lai biến thể và trong các cá thể lai
loài với cha mẹ tương ứng của chúng, nhất là trong các cá thể lai loài sinh
ra từ các loài có quan hệ gần gũi với nhau, theo ông Gartner, tuân theo
những quy luật tương tự. Khi hai loài lai ghép với nhau, một loài đôi khi có
sức mạnh đặc biệt ấn định các đặc điểm của chúng cho các cá thể lai sinh
