nhiều điểm giống nhau hơn so với con cháu chúng ngày nay, được thể hiện
qua những tầng địa chất xa xưa. Những nghiên cứu của những nhà khảo cổ
học lỗi lạc đều chứng minh điều này.
Như vậy, thuyết di truyền và biến dị là thuyết duy nhất giải thích được
những vấn đề chính trong mối liên hệ giữa các sinh vật tuyệt chủng với
nhau, và giữa các sinh vật đã tuyệt chủng với các sinh vật đang tồn tại.
Cũng trong thuyết di truyền và biến dị này, các hệ động vật của bất cứ giai
đoạn nào trong lịch sử quả đất cũng sẽ là những hệ động vật với những đặc
điểm kiểu hình trung gian của những hệ động vật trước và sau nó. Do đó,
những loài thuộc thế hệ thứ 6 trong biểu đồ là thế hệ những con lai biến dị
của những loài thuộc thế hệ thứ 5, và là bố mẹ của thế hệ con lai càng biến
dị hơn thứ 7. Do vậy, chúng chắc chắn sẽ mang những đặc điểm trung gian
của những sinh vật ở thế hệ trước và thế hệ sau. Tuy nhiên, chúng ta cũng
phải tính đến sự tuyệt chủng của những loài ở thế hệ trước, và sự xuất hiện
của các loài mới do biến dị hoặc di cư trong những giai đoạn trung gian
giữa các tầng địa chất liên tiếp. Chịu tác động của những hoạt động này, hệ
động vật của từng giai đoạn địa chất chắc chắn mang những đặc điểm trung
gian của những hệ động vật trước và sau nó. Khi những hoá thạch thuộc kỉ
Đêvôn lần đầu tiên được tìmàngasy, các nhà khảo cổ học đã quan sát thấy
rằng những hoá thạch này mang những đặc điểm trung gian của những hoá
thạch thuộc kỉ Xilua ở dưới, và kỉ than đá ở trên. Song mỗi hệ động vật
cũng lại không hoàn toàn mang tính chất trung gian bởi sự hình thành các
tầng địa chất liên tiếp nhau trải qua những khoảng thời gian khác nhau.
Song cũng tồn tại một số ngoại lệ. Ví dụ điển hình nhất là khi tiến sĩ
Falconer sắp xếp loài voi và loài mastodon theo 2 cách khác nhau. Đầu tiên
ông sắp xếp chúng theo những đặc điểm giống nhau về kiểu hình, và lần
thứ 2 theo giai đoạn tồn tại của từng loài. So sánh hai cách sắp xếp, kết quả
cho thấy thứ tự ở 2 cách sắp xếp không giống nhau. Những loài có đặc
điểm đặc trưng nhất, hoặc trung gian nhất về đặc điểm và tuổi thọ đều
