dàng trong điều kiện bị giam giữ, trừ trường họp loài động vật đi bằng gan
bàn chân hoặc gia đình nhà gấu; trái lại, những loài chim ăn thịt, hầu như
không có ngoại lệ, rất hiếm khi đẻ trứng. Nhiều loại cây ngoại lai hoàn toàn
vô dụng, trong điều kiện sống giống hệt như của những loài lai không sinh
sản. Một mặt khi chúng ta bắt gặp những động thực vật được thuần dưỡng,
mặc dù thường yếu và hay bị đau ốm, sinh sản dễ dàng trong điều kiện bị
giam giữ; và mặt khác khi chúng ta thấy những cá thể, được lấy đi khi còn
nhỏ trong tự nhiên, được thuần dưỡng tuyệt đối, sống lâu, khỏe mạnh (tôi
có thể đưa ra rất nhiều ví dụ minh chứng cho trường hợp kiểu này), nhưng
lại có hệ thống sinh sản bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi những nhân tố
không cảm nhận được do không hoạt động đúng chức năng. Chúng ta
không cần phải ngạc nhiên trước hệ thống này, khi mà nó nằm trong điều
kiện bị giam giữ, hoạt động không hoàn toàn bình thường, và sinh những
đứa con không được hoàn chỉnh như cha mẹ chúng hoặc là biến thể.
Sự vô sinh thường được người ta cho rằng là do cách làm vườn; nhưng xét
trên khía cạnh này, chúng ta sẽ thấy tính biến đổi cũng là do nguyên nhân
đó - nguyên nhân gây ra tình trạng vô sinh; và tính thay đổi là nguồn của tất
cả sản phẩm tốt nhất của khu vườn đó. Tôi xin nói thêm rằng một số cá thể
sẽ sinh sản tốt nhất trong điều kiện nhân tạo (chẳng hạn như loài thỏ và
chồn íìirô bị nhốt trong chuồng), cho thấy hệ thống sinh sản của chúng, do
đó, không bị ảnh hưởng; tưcmg tự như vậy có một vài loài thực vật và động
vật lại không thích hợp với điều kiện thuần dưỡng, và thay đổi rất ít - có lẽ
thay đổi ít hơn so với khi chúng trong tự nhiên.
Chúng ta sẽ chẳng có khó khăn gì để đưa ra một bản danh sách dài liệt kê
tên "các loài cây khác biệt"; theo nghĩa này, người làm vườn hàm ý chỉ một
nụ hay mầm cây, mà đột nhiên tiếp nhận một đặc tính mới đôi khi rất khác
lạ so với các cây còn lại. Những nụ kiểu này có thể được sinh ra bởi cấy
ghép, hay đại loại như thế, và có khi lại do hạt giống. "Những loài biến dị"
này là cực kỳ hiếm trong tự nhiên, nhưng lại khá phổ biến trong nuôi ưồng
nhân tạo; và trong trường hợp này chúng ta thấy cách đối xử của bố mẹ đã
