không theo quy luật nào; vì vậy, hai hệ thống sông sẽ có một số loài cá
giống nhau và một số loài cá khác nhau. Có một số bằng chứng thực tế
thiên về khả năng cho rằng, các loài này đôi khi có thể được phát tán một
cách tình cờ, giống như việc loài cá live đôi khi bị những cơn gió cuốn theo
ở n Độ, cũng như khả năng tồn tại trứng của các loài này khi bị tách khỏi
môi trường nước. Tuy nhiên, cá nhân tôi lại tin rằng, sự phát tán các loài cá
nước ngọt chủ yếu là do những thay đổi nhỏ của đất liền trong thời kỳ gần
đây, làm cho các con sông chảy vào nhau. Cũng vậy, có thể đưa ra những ví
dụ cho thấy hiện tượng này đã xảy ra trong các cơn lũ, mà không có sự thay
đổi nào trong đất liền. Chúng ta đã có được những bằng chứng trong hoàng
thổ của sông Rhine về những thay đổi đáng kể trong mực đất liền trong
phạm vi một thời kỳ địa chất rất gần đây, và khi bề mặt trái đất có đầy rẫy
những vỏ sò nước ngọt và sò trên cạn. Sự khác biệt rõ rệt giữa những loài
cá ở hai sườn của những dãy núi liên tiếp có vẻ cũng đưa đến cùng một kết
luận. Những dãy núi này hẳn đã chia rẽ các hệ thống sông và ngăn hoàn
toàn không cho các hệ thống sông này nối với nhau, về sự tồn tại của các
loài cá nước ngọt có cùng họ ở những nơi rất xa trên thế giới, rõ ràng là có
rất nhiều trường hợp mà hiện tại chúng ta không thể giải thích được; nhưng
một số loài cá nước ngọt nào đó thuộc về một dạng rất cổ, và trong những
trường họp đó, hẳn sẽ có nhiều thời gian cho những biếấn động địa chất
mạnh mẽ, và kết quả là thời gian và cả phương tiện để cho các loài đó có
thể di cư. Tiếp theo, cá nước mặn có thể dần dần quen với việc sống trong
môi trường nước ngọt; và, theo Valenciennes, hiếm có một nhóm các loài
cá duy nhất nào chỉ có thể sống trong môi trường nước ngọt, và vì vậy,
chúng ta có thể tưởng tượng rằng, một loài cá biển của nhóm cá nước ngọt
có thể di chuyển đi dọc bờ biển, dần dần biến đổi và thích nghi với những
vùng nước ngọt ở một mảnh đất xa xôi nào đó.
Một số loài sinh vật biển có vỏ bảo vệ bên ngoài sống ở vùng nước ngọt có
phạm vi phân bố rất rộng, và các loài cùng họ, mà theo thuyết của tôi phải
có chung bố mẹ và phải tiến hóa từ một nguồn duy nhất, xuất hiện khắp nơi
trên thế giới. Sự phân bố của các loài này ban đầu rất khó hiểu vì các con
