bên, chẳng hạn trốn sau một một lùm cây, trong khi anh ta che mặt đi. Khi
họ không thể lẩn tránh nhau được nữa, hoặc bà ta không có cái gì để che,
thì bà phải quấn lên đầu một nhánh cỏ đủ để làm như một nghi thức. Giao
tiếp giữa họ với nhau hoặc phải thông qua người thứ ba, hoặc được phép
rên rỉ trong một khoảng cách nhất định, khi giữa họ có một ngăn cách nào
đấy, chẳng hạn một tấm rèm. Không ai được phép nhắc đến tên người kia
trên môi.
Ở người Basoga, một bộ tộc da đen vùng thượng lưu sông Nil,
người đàn ông chỉ được phép nói chuyện với mẹ vợ khi bà ta ở một phòng
khác và anh ta không trông thấy. Dân tộc đó lại còn căm ghét sự loạn luân
tới mức chàng rể trông bầy gia súc cũng không thể không bị trừng phạt.
Trong khi mục đích và ý nghĩa của mọi đề phòng khác giữa họ hàng
gần không còn nghi ngờ gì nữa tới mức được các nhà nghiên cứu khái quát
thành các qui chế phòng ngừa loạn luân, thì những cấm đoán giao tiếp với
mẹ vợ, xét từ những khía cạnh nào đó lại chứa đựng một ý nghĩa khác.
Xem ra thật khó hiểu là tại sao tất cả các bộ tộc nói trên cần tỏ ra nỗi sợ hãi
to lớn đến thế trước nỗi mê hoặc không đáng có, đặt ra trước người đàn ông
trong thực thể một người đàn bà già hơn, có thể là mẹ mình.
Vấn đề này được đưa ra nhằm chống lại quan điểm của Fison, người
đã nhấn mạnh rằng, các hệ thống lớp kết hôn cốt lõi là ở chỗ, về lí thuyết
thì không thể không có kết hôn giũa một người đàn ông với mẹ vợ anh ta;
đó là sự bảo đảm đặc biệt nhằm ngăn ngừa khả năng nói trên.
Trong tác phẩm "The origin of civilization" (Nguồn gốc của văn
minh) Sir J. Lubbock gợi dẫn hành vi của mẹ vợ chống lại con rể trở về
việc cướp vợ (Raubehe, marriage capture) thuở nào. "Chừng nào mà còn có
chuyện cướp vợ, chừng đó nỗi căm giận của cha mẹ (đối với con rể - nd)
vẫn còn rất sâu sắc. Cho tới khi hình thức đó của hôn nhân chỉ còn như một
biểu trưng, thì nỗi căm giận của cha mẹ cũng được biểu trưng hoá, và
phong tục đó còn bảo lưu sau khi nguồn gốc của nó đã bị lãng quên." Cần
