chỉ biết có Cao Miên và tôn Cao Miên làm bực thầy vì thấy Cao Miên có
đền Angkor. Chúng tôi sẽ chứng minh rằng không phải người Cao Miên đã
xây cất đền Angkor đâu mà tưởng họ là thầy của tất cả.
Ngay trong các biểu đối chiếu, quý vị đã thấy rằng có rất nhiều danh từ
mà Thượng và ta đều có, trong khi đó thì Cao Miên không có. Nhưng các
biểu đối chiếu ấy không nói lên được gì cho nhiều. Phải biết trọn ngôn ngữ
Cao Miên và Thượng, mới thấy rằng quả thật họ gần Việt Nam hơn Cao
Miên, mà gần một cách lớn lao, to tát, trong khi giữa họ và Cao Miên
không có núi cao, còn giữa họ và ta có Trường Sơn, thì họ là ai, đã rõ rồi.
Trên thế giới, chỉ có hai người Pháp là biết rằng Thượng Việt là Mã Lai
chớ không phải Cao Miên (mặc dầu Cao Miên cũng là Mã Lai). Đó là hai
ông Antoine Cabaton, giáo sư Mã ngữ tại Trường Ngôn ngữ Á Đông ở Ba
Lê, và ông Louis Charles Damais, một nhà bác học về Mã Lai học. Nhưng
ông thứ nhứt không được ai nghe, ông thứ nhì chưa kịp viết gì hết về người
Thượng rồi qua đời năm 1966.
Ông A. Cabaton đã thấy rằng căn bản ngôn ngữ của người Thượng là Mã
Lai ngữ, đã sắp loại nhóm Thượng nào bị Cao Miên hóa ít hay nhiều, bằng
vào sự xâm nhập của danh từ Cao Miên vào ngôn ngữ của họ. Như vậy thì
quá rõ, không hiểu sao mà ai cũng bất kể đến tác giả quyển tự điển Pháp -
Chàm ấy hết.
Nhưng biết Thượng Việt là Mã Lai cũng chưa đủ, còn phải biết rằng họ là
Mã Lai đợt I hay đợt II mới là chính xác hơn. Điều nầy thì ai cũng có thể
biết bằng cách dựa vào ngôn ngữ. Người Gia Rai và người Ra Đê nhứt định
là Mã Lai đợt II. Tất cả các nhóm khác là Mã Lai đợt I vì họ dùng danh từ
Mã Lai đợt I mà có hai nhóm rất gần ta, gần khít nút là Khả Lá Vàng vì ta
hiểu được một câu nói của họ, kế đó là người Mạ mà chúng tôi đã nghiên
cứu loại từ Con và Cái được, nhờ ngôn ngữ của họ. Và điều thứ ba mà ta
cần biết là bọn đợt I từ Trung Việt lên Cao nguyên, hay từ Cao Miên sang
Cao nguyên.
