những vị tổ đạo Nho. Nguyễn Du dừng bước dưới chân gác Khuê Văn
nói chuyện với một ông già trông coi ở đây. Ông nói với Nguyễn Du:
-Mấy năm nay loạn lạc, khu nhà Giám chẳng có ai giảng sách
bình văn, cũng chẳng có mấy vị quan nhân lui tới! Ngài chắc là
người ở xa mới tới đây?
Nguyễn giới thiệu mình ở Bích Câu nên được ông tỏ ra kính trọng.
-Hóa ra quan nhân là người nhà của quan Tham tụng (Nguyễn
Khản). Hồi trước, thỉnh thoảng tôi cũng được hầu trà cho ngài mỗi
khi ngài qua bên này. Chúng tôi đều là người làng Văn Chương được
giao trông coi, quét dọn và hưởng lộc ở đây ạ.
Trò chuyện với ông lão trông coi Văn Miếu, Nguyễn Du cũng có
phần cảm thấy lòng mình thanh thản hơn. Nguyễn Du biết được
một câu chuyện rất hay về ứng xử của dân làng Văn Chương với Vua
Quang Trung.
Khi Nguyễn Du chỉ tay về dãy bia tiến sĩ hỏi ông lão:
-Có vẻ như hai hàng bia mới được tu bổ lại?
Ông lão hồ hởi khoe:
-Thưa, đúng đấy ạ! Đây cũng là niềm tự hào của dân làng Văn
Chương chúng tôi! Chúng tôi đã dám kiện lên nhà Vua và thắng kiện
nên đã tu sửa được dãy bia này.
Thì ra hồi quân Tây Sơn tiến ra Bắc Hà tiêu diệt họ Trịnh, họ
cũng lùng sục khắp nơi, dẹp những nhóm phản loạn, chống đối.
Khu Văn Miếu diễn ra những cuộc truy lùng vì loạn quân vẫn ẩn
nấp ở những chỗ này. Đương nhiên có chuyện giậu đổ bìm leo,
khiến cho nhiều lầu gác, nhà cửa bị phá phách, trong đó không ít
bia tiến sĩ bị gãy, đổ. Người dân làng Văn Chương ở đó bao nhiêu
