Những ngày thơ trẻ
“Chú Bảy,
Chú sớm về Bích Câu để lên Thái Nguyên. Anh đã thu xếp cho
chú một chức quan nhỏ trên đó. Cũng đã đến lúc phải tuân theo lễ
xuất xử
rồi”.
Thư của Nguyễn Khản chỉ có vài dòng ngắn gọn nhưng lại làm
cho Nguyễn Du rất đỗi xốn xang. Thư được viết bằng chữ Nôm
chứ không phải bằng chữ Hán. Theo như quy ước ngầm, quy ước
bất thành văn trong gia tộc Nguyễn Tiên Điền thì một khi người
trong nhà trao đổi với nhau bằng chữ Nôm, tức là có những gửi
gắm sâu xa phía sau câu chữ.
Nếu như là một vài năm trước đây đọc những dòng thư này,
Nguyễn Du chắc chắn sẽ ngầm phản ứng. Ấy là vì hồi 14, 15 tuổi,
Nguyễn Khản đã tỏ ra khá nghiêm khắc với cậu em. Nguyễn Khản là
anh ruột, nhưng là anh cùng cha khác mẹ với Nguyễn Du. Ông hơn
Nguyễn Du 32 tuổi. Mẹ đẻ Nguyễn Du mất khi Nguyễn Du mới 13
tuổi, từ đó Nguyễn Khản phải chăm sóc chú em mồ côi. Là anh em
nhưng tuổi tác cách xa nhau, những lo toan của Nguyễn Khản giữ gìn
gia đạo, gia phong, đối với một đứa trẻ non nớt như Nguyễn Du khi
ấy thật khó có sự cảm thông, thấu hiểu. Ấy là chưa nói đến
chuyện chính ông anh đã thẳng tay can thiệp, cấm đoán chuyện tình
của Nguyễn Du với cô lái đò Đỗ Thị Nhợt năm nào. Nguyễn Du phải
về mấy năm ở vùng Sơn Nam
này cũng vì chuyện ấy.
Nhưng giờ đây, khi đã trưởng thành, suy nghĩ chín chắn hơn,
Nguyễn Du hiểu được phần nào tâm tình của người anh. Nguyễn
