Quang choáng váng.
Quang ghê rợn, thấy hình thù nọ rõ ràng có đôi mắt long lanh, một cặp
môi tươi mọng và một lồng ngực phồng nở. Một con người lành mạnh đấy.
Hay chính Quang đấy! Hay thật một người lính Nhật, lính Đức, dân Anh,
dân Pháp, dân Ấn, dân Mỹ đấy?
Hay một người của đất nước Trung Quốc, Triều Tiên, Mã Lai, Nam
Dương cũng đương quằn quại bên cạnh đất nước Quang đấy.
Một con người sắp bị chết thảm khốc hái đi, đã hiện ra một lần cuối ở
trước mặt Quang. Một con người dưới cái chế độ này, chịu cái chế độ này.
Một con người đã có hẳn một sức mạnh và một tâm hồn và một lòng tha
thiết. Nhưng nó đã là một con người lẻ loi bị tỉa ra, di lên như sâu kiến.Nó
đã không cùng những con người khác cũng bị đau khổ vì bóc lột, áp bức,
sát cánh nhau vùng lên thành hàng ngũ mà bẻ những gông cùm giằng lấy sự
sống trong tay quân thù.
A! Một con người cam chịu chết. Không! Không thể như thế được!...
Quang nức nở, tim Quang bị xóc hẳn lên. Nước mắt Quang đỏ ngầu
vỡ nữa ra. Quang run cả da thịt. Sự vật chung quanh Quang cũng run lên,
vang ầm. Những câu hát - cách đây năm năm, hồi Quang còn mười tám
tuổi đi học việc trong một nhà máy, hồi Quang đã từng dự vào những tổ
chức thanh niên bí mật và những cuộc đình công biểu tình bị đàn áp tàn
nhẫn, Quang thường âm thầm cất lên những lúc vui mừng, hay đau khổ và
chán nản - những câu hát đã lâu lắm Quang không dám nhắc đến ấy giờ cất
hẳn lên, rầm rầm trong đầu Quang.
Quang vụt nghĩ đến phong trào cách mệnh đương sôi nổi và bao lần
tiếng gọi của nó vẳng đến tai Quang và Quang đã cố đón hút lấy. Không thể
nén được, Quang vội nghiến răng gầm lên theo: "Dấy lên! Những ai nô lệ
trên hoàn cầu", "Dấy lên! Những ai bị áp bức trong đời"...
