Hay để có miếng cơm manh áo mà tự chân mình giẵm lên lương tâm mình,
giẵm lên lý tưởng mình mới là hèn thôi!
Mẹ ơi! Phải không mẹ, con chết đi mẹ sẽ đau đớn vô cùng, nhưng con
sống để mẹ phải nhịn đói, chịu rách, tủi cực thay cho con thì sao nên?!
Chắc chắn là khi đỡ được miệng con, mẹ lần hồi chạy vạy tuy không được
sung sướng nhưng cũng bớt lo lắng, có khi no ấm cũng nên. Mẹ! Phải! Mẹ
cần được rảnh rang một chút, no ấm một chút vì mẹ đã quá vất vả, ốm yếu
rồi! Mẹ đã chịu đựng quá nhiều rồi! Mẹ cầu xin đã quá nhiều rồi! Khi con
chết, những chiều hôm, ban sáng, canh khuya, nước mắt mẹ sẽ đẵm cả
thánh giá, cứ như thế cho đến ngày mẹ chết. (Mà ngày chết của mẹ, với hơi
sức của mẹ như nay thì cũng không lâu đâu!) Nghĩ đến mẹ, con lại thấy
như gươm buốt đâm vào trái tim, như kìm lửa cặp vào gan ruột. Mẹ, mẹ tin
có linh hồn. Con, con không tin có linh hồn. Mẹ, mẹ tin có Chúa. Con, con
chỉ tin có người và lương tâm của mình. Không chỉ như thế, mà còn có
nhiều điều nếu con nói ra thì mẹ có thể ngất đi, mẹ uất, mẹ héo hắt, mẹ
chết, nếu không thì mẹ phải từ con, lìa con... Mẹ đã buồn phiền đau đớn
trên hết cả mọi nỗi buồn phiền đau đớn vì thấy con như thế. Nhưng mẹ cứ
phải là mẹ. Mẹ cứ phải sống bên con. Mẹ không thể nào không sống ở gần
con. Bởi vậy cho nên khi thấy con đọc sách thì mẹ đọc kinh. Thường lúc
con đọc sách, hay nằm nghĩ ngợi, hay khi con tỉnh những giấc mơ thức dậy
là thấy mẹ đọc kinh. Rồi đây khi mẹ đọc kinh thì con không còn đọc sách
nữa. Lần này thì con bỏ mẹ con đi thật, con trốn mẹ con đi thật. Con hoàn
toàn để mẹ một mình yên lòng yên trí trong một sự tin tưởng rằng linh hồn
con vẫn còn, tội lỗi gì của con mẹ cũng rửa bằng hết vì mẹ đọc kinh, cầu
xin cho con, và mẹ con sẽ lại gặp nhau trong Giờ phán xét.
Nước mắt Thanh giàn giụa.
Thanh lại nghiến chặt hai hàm răng. Thanh ngước nhìn cành cây cơm
nguội khẳng khiu gió thổi ù ù ở trên đầu. Thanh móc cuộn dây điện nhỏ sợi
nhặt được ban sáng ở vệ cỏ ngoài cổng sở Xi măng định đưa về cho ông
