Ông cụ Vy may được nhà cụ Coóng ở trong ngõ Hạ Lý nhường cho
một gian, nếu không đến giờ vẫn chưa biết ở đâu như bao nhiêu gia đình
khác. Gọi là một gian nhà nhưng chỉ có một mái tôn gác lên bờ tường đằng
sau một tràn gạo của hãng xuất cảng gạo sang Hồng Kông. Trước chỗ ở là
rãnh, bên chỗ ở cũng là rãnh, và quá chỗ ở mươi bước là bờ sông, và, bờ
sông đây chính là nơi đổ rác. Gần một năm rồi, những ngày chủ nhật hay
ngày nghỉ nào cũng vậy, trừ hôm mưa bão hay ốm mệt, ông cụ đều mượn
hay thuê xe ba gác của mấy nhà ngoài ngõ để đi lấy than xỉ, gạch vụn. Gặp
những cai bao khoán quen, ông cụ còn xin được những thứ kia, không thì
ông cụ phải lấy trộm. Đặc biệt là gạch pa panh: thứ gạch làm bằng sỏi, than
xỉ trộn với xi măng tả mà nhà máy cho đấu thầu làm bán cho trại lính, cho
các xưởng máy, các chủ thầu để xây tường, xây kho và nhà ở tạm bợ. Mấy
năm trước, thứ gạch này rẻ lắm. Những gạch vụn đều bỏ vạ đầy cả bãi, cả
lối đi ở cổng sau nhà máy. Từ nửa năm nay các kho, các hãng, các xưởng
đóng sà lan lắp ô tô, các xưởng máy cưa, máy dệt tới tấp mở khắp Hải
Phòng, thì cả những gạch xấu, gạch vụn cũng lên giá đắt gấp đôi, gấp ba
gạch tốt ngày trước. Không biết bao nhiêu cai bao khoán chỉ nhận mua
nhận làm các món hàng nọ mà phất cứ bạc vạn, bạc vạn.
Hôm nay càng nắng nhưng ông cụ Vy vẫn cố lấy bảy chuyến: sáng
bốn, chiều ba như trước. Ông cụ phải để xe ở một ngõ hẻm ngoài đường
cái. Ba ông cháu chuyên nhau đội xỉ than, đội gạch từ trong bãi ra. Thằng
La và thằng Vy em tranh nhau lấy cái thúng to của ông cụ, cứ vừa xúc một
thúng là hè nhau chạy trước. Tuy nóng bức ngột ngạt và đội nặng, nhưng
thằng La như không thấy mệt gì cả. Trong tâm trong trí nó cứ tưởng như
đây chính thật là công việc nhà mình. Ông cụ Vy là ông ruột nó, bà cụ Vy là
bà ruột nó, bác Vy gái là chị ruột u nó, còn thằng Vy em với nó là hai thằng
sinh đôi. Rất thú lại còn được có người anh cả là Vy lớn. Chúng nó làm chỉ
vài buổi nữa là nhà mới của chúng nó sẽ có sân, có lối đi, có cả bếp, cao ráo
hẳn hoi, do chính bàn tay ba ông cháu tu sửa. Hai thằng lại ríu ra ríu rít
chuyện. Chuyện đá bóng.
