May quá, trên xe La làm thân được với một người cùng tỉnh và đang
làm phu lục lộ đường Bắc Quang Hà Giang. Buổi tối nghỉ lại giữa đường,
La đã đun nước cho bác rửa mặt, nướng gạch và kiếm lá ngải cứu chườm
lưng cho bác, và đi tìm được đúng cút rượu ngon để bác uống, rồi nói "thật"
với bác chuyện nhà như sau: "Bố La chết, mẹ đi lấy chồng, anh em La ở
với người họ khổ quá, đã bỏ quê ra Hải Phòng lần hồi. Nay đoạn tang được
hơn năm rồi, La dành dụm được ít tiền, nhớ mẹ, La cứ liều đưa em lên đây
tìm mẹ, tuy rằng chỉ được nghe phong thanh chỗ ở của mẹ". Hồi La ở Hải
Phòng làm gì? La bảo tập được nghề cắt tóc và làm phụ bếp. Thế là bác phu
người cùng tỉnh nọ bảo anh em La cứ yên trí, hãy ở với bác ít lâu, để bác
hỏi tin tức cho. Hơn nữa, nếu anh em không tìm được mẹ, thì bác nhận làm
con nuôi, bác sẽ xếp cho La một chỗ cắt tóc gần lán bác, La sẽ vừa cắt tóc
vừa thổi nấu cho bọn bác và ông tài xe hồ lô ăn uống, dần dà xong đây, anh
em La sẽ theo bác về xuôi.
Tất cả bọn làm đường ai cũng khen bác Kiến An có thằng cháu sao mà
thật thà ngoan ngoãn. La không những chỉ chăm nom cho bác của La, mà
còn săn sóc nước ăn nước uống, xếp dọn chỗ ở cho lán phu. Nhưng, càng
được quý mến bao nhiêu, La càng thấy người như nung như nấu bấy nhiêu.
Hơn nửa tháng rồi, La vẫn chưa được tin gì đích xác về mẹ. Sau đó La đi
luôn ba phiên chợ Hà Giang. La lân la hỏi chín mười đám nhà pha trong đó
có cả bọn cùng làm cỏ vê ở nhà thương với mẹ La và những bà cùng trại
với mẹ La. Đúng thực mẹ La đã trốn tù nhưng có thể bị ốm còn nằm quanh
quẩn vào quãng gần Tuyên Quang nào đấy. Sống chết thế nào không rõ,
còn bị bắt lại, chắc chắn là không. Nếu có, thì hoặc đã bị bắn chết, xẻo tai
đem về, hoặc đang nằm cùm và ăn cơm nhạt trong xà lim.
La bỏ Hải Phòng lên đây đã hơn ba tháng. Hôm nay sắp hết tháng Sáu,
sau tháng Bảy ta. Xế trưa, La đang sắp xếp bộ đồ cắt tóc định lại xuống
mấy bến sông nơi các bè gỗ và thuyền buôn, hay La lại vào mấy bản có lẫn
thợ sơn tràng ở khu rừng trong để nghe ngóng hỏi han, thì thấy có tiếng ôtô
xình xịch rồi tiếng người ồn ào:
