Với kinh nghiệm của cuộc sống, với kinh nghiệm của cuộc sống soi
chiếu dưới ánh sáng của duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, với kinh
nghiệm của sự sống kết đúc lại dưới ánh sáng thần kỳ ấy tạo thành một sự
hiểu biết về con người, về các mối tương quan của nó trong đời sống xã
hội, về những mâu thuẫn nằm ở chính ngay bản thân nó, về quá trình phát
triển của nó... Phải! Chính chỉ có hiểu biết, có nắm được những qui luật
trên kia, đồng thời có được những lá sen, ngó sen, nhị hương sen của sự
sống kia, mà tôi đã thực hiện được những ước mơ sáng tạo của mình. Trí
tuệ tôi không phải chịu sự bất lực cực nhọc trước những đối tượng con
người nữa. Trí tuệ của tôi đã cho phép sức sáng tạo của tôi mang những
nhân vật ẩn từ những lớp bùn đất, quặng rắn và gai góc phức tạp vô cùng
của vật chất ra hẳn mặt đất, nhấc bổng nó lên cho nó hiển hiện, cất bay
trong vũ trụ.
Nếu như trí tuệ và trí tưởng tượng của nhân loại đã chở những
Gagarin, Titốp, Papôvích, Nicôlaép là xương thịt và óc não của mình du
hành trong vũ trụ, thì trí tuệ và trí tưởng tượng của một số nhà văn cũng đã
tự chở mình và những nhân vật của cuộc đời du hành trong vũ trụ. Một thứ
vũ trụ của sự suy tưởng, của cảm xúc, cũng vô cùng vô tận, nhờ ánh sáng
khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin và nhờ nhiệt tình chiến đấu và sức
sáng tạo của mình phục vụ cách mạng, phục vụ dân tộc, phục vụ quần
chúng lao động.
Và cái mão kim cô mà trước đây tôi lo ngại sẽ thắt lấy ý muốn và sức
sáng tạo của tôi không còn là một ám ảnh nữa!
Quy luật của sự sống... mối liên hệ giữa tôi với xã hội, với quần
chúng... nhận thức về chức năng của mình, về công việc tôi phải đóng góp,
về vị trí và vinh dự nhân dân dành cho tôi, về trách nhiệm tôi phải làm
tròn... nhận thức về tiền đồ của dân tộc, của nhân loại... đó là phạm vi của
sự tự do, của sức vùng vẫy, của những khát vọng, của những lo lắng, vui
tin, đau buồn, sung sướng của tôi... đó là phạm vi của sức sáng tạo của tôi.