Nếu bạn xác định được công ty của bạn đang sinh lợi nhiều hơn ở khâu
nào, bạn có thể bỏ thêm vốn vào và thu được một khoản lợi nhuận khổng
lồ. Ngược lại, nếu bạn phát hiện ra công ty bạn đang bị thua lỗ ở khâu nào
thì bạn có thể cắt giảm mức lỗ.
Trong ngữ cảnh này, “khâu” có thể là bất cứ thứ gì. Nó có thể là một sản
phẩm, một thị trường, một khách hàng hay một loại khách hàng, một công
nghệ, một kênh phân phối, một phòng hay bộ phận, một quốc gia, một loại
giao dịch hay một nhân viên, loại nhân viên hay một nhóm. Mục tiêu của
trò chơi là ở chỗ phát hiện ra vài khâu thiểu số đang tạo ra giá trị thặng dư
lớn và khuếch đại chúng đến mức tối đa; và nhận diện được những khâu
đang bị thua lỗ và loại bỏ chúng ra.
Chúng ta đã được đào luyện tư duy theo kiểu tương quan nhân quả, về
các mối quan hệ có quy tắc, mức sinh lợi trung bình, cạnh tranh hoàn hảo,
và các kết quả có thể dự đoán trước. Nhưng đó không phải là thế giới thực.
Thế giới thực bao gồm một loạt các ảnh hưởng, ở đấy nguyên nhân và kết
quả trở nên lu mờ, các vòng lặp phản hồi phức tạp làm méo mó các yếu tố
đầu vào; ở đấy trạng thái cân bằng chỉ mang tính tạm thời và thường chỉ là
ảo giác; ở đấy có những khuôn mẫu hoạt động dẫu bất thường lại mang tính
lặp đi lặp lại; ở đấy các công ty không bao giờ cạnh tranh trực diện và phát
đạt nhờ vào sự chênh lệch; ở đấy một vài tay được ưu ái có khả năng thâu
tóm thị trường để thu lợi cao. Nhìn dưới góc độ này, các công ty lớn là các
liên minh cực kỳ phức tạp và liên tục thay đổi, trong đó một số công ty
đang đi đúng hướng và làm ăn phát đạt, trong khi một số công ty khác thì
hoạt động trái với “quy luật” và bị lỗ lã. Sự bất lực của chúng ta khi xử lý
cái thực tế phức tạp và các hiệu ứng bình ổn và hay gây nhiều sai lệnh của
các hệ thống kế toán làm cho tất cả những điều này khó nhận ra. Nguyên lý
80/20 rất phổ biến nhưng hầu như không được nhận biết. Cái mà chúng ta
thường được nhìn thấy trong kinh doanh là hiệu ứng cuối cùng của những
điều đang diễn ra, chứ thật sự không phải là toàn bộ bức tranh. Bên dưới bề
mặt này là những yếu tố đầu vào tích cực lẫn tiêu cực đầy mâu thuẫn kết
hợp với nhau để tạo ra hiệu ứng mà chúng ta có thể nhìn thấy trên bề mặt
của nó. Nguyên lý 80/20 có tác dụng lớn nhất khi chúng ta xác định được
