không nhận ra nguyên lý này, cho dù anh ta đã từng nghĩ về nó một cách có
ý thức hay không.
Chúng tôi không phát minh ra nguyên lý về sự căng thẳng sáng tạo
thông qua nghiên cứu về sự học tập tổ chức; thật ra, nhiều người khác đã đề
cập đến nó trong quá khứ. Trong lúc bị nhốt ở Birmingham, Alabama, bị
cầm tù sau một cuộc dihành chống phân biệt chủng tộc lịch sử, Martin
Luther King Jr. đã viết, “Như khi Socrates cảm thấy cần thiết phải tạo ra sự
căng thẳng sáng tạo trong đầu, để những cá nhân có thể đứng lên từ sự bó
buộc của các câu chuyện hoang đường và sự thật nửa vời... vì vậy chúng ta
phải... tạo ra loại căng thẳng sáng tạo trong xã hội sẽ giúp cho con người
đứng lên từ trong vùng tối tăm của thành kiến và sự phân biệt chủng
tộc”[15]. Trong khi tiến sĩ King nổi tiếng về “giấc mơ” của ông về sự bình
đẳng; tinh thần lãnh đạo của ông, như của Gandhi trước đó, đặt nền tảng
trên việc giúp đỡ con người nhìn ra thực tại, “văn chương hóa tình huống
hiện tại” như cách ông đã nói. Ông biết rằng sự cận kề, giao thoa giữa hai
hình ảnh của giấc mơ và thực tại là nguồn lực để thay đổi thật sự.
[15]. Martin Luther King “Letter from a Birmingham Jail” (Bức thư
từ nhà tù Birmingham) American Visions, Tháng 1-2, 1986, trang 52-59.
Tôi đã ngạc nhiên khi khám phá rằng thuật ngữ “nhà lãnh đạo” hoàn
toàn là một đánh giá được những người khác đưa ra. Những người thật sự
lãnh đạo dường như hiếm khi nghĩ về chính họ theo cách đó. Họ tập trung
vào điều cần phải thực hiện, hệ thống lớn hơn trong đó họ vận hành, và
những người cùng với họ sáng tạo ra công việc - chứ không phải một mình
họ với vai trò “nhà lãnh đạo”. Thật ra, nếu như sự việc không như thế thì có
lẽ đó là một rắc rối. Vì luôn luôn có những nguy cơ, đặc biệt cho những
người trong vị trí lãnh đạo, trong việc trở thành “những anh hùng trong suy
nghĩ của chính họ”, như đồng nghiệp và đồng tác giả lâu năm của tôi,
Bryan Smith, đã nhận xét.
