Lời Tựa
N
ăm 2011, Đức giám mục Vinh - Nguyễn Thái Hợp có thiện ý muốn
tổ chức kỷ niệm 140 năm (1871-2011) ngày qua đời của nhà yêu nước
Nguyễn Trường Tộ ngay tại quê hương và phần mộ ở Xã Đoài, huyện Nghi
Lộc, thành phố Vinh nay. Nhiều học giả đã tán thành và gửi bài tham luận.
Rất tiếc năm 201 là năm có nhiều vấn đề nhạy cảm mà vấn đề Nguyễn
Trường Tộ nằm trong số đó! Nên không có gì để kỷ niệm Nguyễn Trường
Tộ cho đáng với một nhân vật lịch sử lớn như ông.
Tôi cũng được vinh dự đóng góp một báo cáo nhỏ. Đó là bài Giả như
kế hoạch đánh úp Gia Định của Nguyễn Trường Tộ được thi hành!
. Tất
nhiên, không có tọa đàm hay nghi thức kỷ niệm thì bài này không được ra
mắt quý bạn đọc.
Sau ngày 30.4.1975, đất nước hoàn toàn thống nhất, giới Công giáo
thành phố Hồ Chí Minh thường biểu lộ lòng mến quê hương với bài ca rất
phổ biến Trước khi là Công giáo tôi là người Việt Nam. Công giáo hay
không, đều là người Việt Nam, đều có nghĩa vụ và quyền lợi của một công
dân trung thành với tổ quốc dân tộc.
Thiển nghĩ Nguyễn Trường Tộ là nhân vật Công giáo nêu tấm gương
yêu nước tuyệt vời ấy ngay từ thời "trung quân ái quốc", trong một giai
đoạn lịch sử cực kỳ phức tạp và đen tối. Ông đã điều trần Tự do tôn
giáo
là quyền thiêng liêng, nhưng nhiệm vụ phụng sự đất nước cũng là
bất khả kháng. Ngay từ khi Công giáo truyền vào Việt Nam hơn 400 năm
trước, một sáng kiến thần học đã lập thuyết Tam phụ tức phải tôn kính ba
cha: Trời, (thượng phụ). Vua (trung phụ) và đấng sinh thành (hạ phụ). Như
vậy, càng kính Chúa và hiếu hạnh thì càng phải "trung quân ái quốc". Lý
thuyết đâu có trái nghịch với thực tế! Trong một điều trần, Nguyễn Trường
