www.nhatquantungthu.com
71
lại ta thấy nếu như gặp kẻ phóng đãng vượt ra ngoài khuôn khổ phép tắc,
ngoan cố chẳng chịu sửa đổi, ắt hẳn giáo dục cũng trở thành vô dụng. Pháp luật
chỉ dùng để ngăn ngừa những kẻ làm quấy, do đó chẳng thể giữ cái này bỏ cái
kia.
Thái Sinh: Thưa, ân sư dạy rất phải, đạo lý và pháp luật đều quan trọng vô
cùng, song làm cách nào để hợp nhất hai quan điểm bất đồng đó lại làm một
được?
Tế Phật: Hiện nay người ta có hai quan điểm:
1. Kẻ ích kỷ, tàn bạo chuyên sống đời xa xỉ, hoang dâm, không tuân theo
đạo lý, coi đạo lý là thứ dây trói buộc, là chướng ngại vật. Họ đã lao đầu vào
cuộc sống tranh đua, vật lộn không phút giây ngừng nghỉ, kẻ mạnh đạp kẻ yếu
xuống tới đất đen, kẻ mạnh hãnh diện vì mình đã thắng cuộc, kẻ yếu thất bại
rên xiết, tính linh tu dưỡng tán loạn, lo làm giàu thì đánh mất lòng nhân (vi phú
bất nhân), tự tìm cảnh sống bất an, lửa tham sân ngoài xã hội bốc cháy ngút
trời, đạo tặc hoành hành, lòng người tan nát. Thời xưa cuộc sống thanh bình
“Đêm ngủ nhà không bị gõ cửa, của rớt ngoài đường không ai lượm” (Dạ bất
sao môn, lộ bất tháp di). Câu tục ngữ trên đây đã ghi lại lịch sử đời sống thái
hòa của những thời đại xa xưa.
2. Kẻ hiểu rõ mọi khía cạnh của vấn đề, đều nhận chân được sự trường cửu
của đạo lý, quảng bá đạo lý là hành động cứu nhân độ thế, là khơi nguồn mạch
yêu thương, phải tích cực phát huy đạo lý để tạo đời sống hạnh phúc vĩnh viễn
trường tồn cho nhân quần xã hội.
Thái Sinh: Không lạ gì vấn đề đạo lý, từ cổ tới nay luôn luôn bị phê phán,
song vẫn mặc nhiên tồn tại.
Tế Phật: Người ta vốn ai ai cũng sẵn có tính thiện trong mình, song tính
thiện tự nhiên đó sớm bị thất tình lục dục mê hoặc, làm cho điên đảo, giống
như đứa trẻ thơ bướng bỉnh ham chơi, trốn khỏi nhà lạc mất lối về, do đó cần
phải có các bậc chính nhân quân tử mở trí, hoặc người giàu lòng nhân ái hướng
dẫn. Bữa nay thầy trò mình hãy đem tình thương ra cảm hóa đứa trẻ bướng
bỉnh này xem sao?
Thái Sinh: Thưa, được vậy thì hay lắm!
Tế Phật: Đêm nay thầy trò mình thử phỏng vấn một vị có lòng nhiệt thành
đối với đạo lý, thường đem lòng thương yêu cảm hóa người khác xem sao. Kìa,
