NHẬT KÝ KẺ MỊ TÌNH - Trang 260

Pickard Ware, một người theo chủ nghĩa bãi nô, tốt nghiệp Harvard, đến cai
quản các đồn điền ở Đảo St. Helena Island từ 1862 – 1865, sau khi nghe các
nô lệ được trả tự do hát, đã chép lại bài hát dưới dạng các nốt nhạc.
******** Từ ngữ “báp-têm” phiên âm từ chữ baptême của tiếng Pháp
(tiếng Anh là baptism). Những chữ nầy gốc từ chữ baptisma trong tiếng Hi-
lạp (ngôn ngữ của Thánh Kinh Tân Ước). Chữ baptisma phát xuất từ động
từ baptīzō và baptō nghĩa là “dầm hay nhúng trong nước.” Báp-têm là thánh
lễ dành cho những người bày tỏ lòng ăn năn hối cải và quyết định đặt lòng
tin nơi Chúa. Báp-têm không phải là lễ rửa tội nhưng là nghi lễ mang những
ý nghĩa sau: i). Bày tỏ lòng vâng; ii) Công khai xưng nhận đức tin; iii) 3.
Đồng sống đồng chết với Chúa. [BT]
33. Tham khảo thêm thông tin về “The Johnston Mission,” tại: Jeffrey
Sosland, Cooperating Rivals: The Riparian Politics of the Jordan River
Basin (Albany: State University of New York Press, 2007), 37–61.
34. Jeffery Sosland, Phỏng vấn của tác giả, qua điện thoại, 10/12/2013.
35. Sosland, Cooperating Rivals, sđd., 179.
36. Ram Aviram, Phỏng vấn của tác giả, New York, 7/2/2014.
37. Như trên.
38. Shimon Tal, Phỏng vấn của tác giả, Tel Aviv, 19/10/2013.
39. Mike Rogoff, “The Ancient Galilee Boat,” Haaretz, 19/12/2012.
40. Diego Berger và Meir Rom, Phỏng vấn của tác giả, Sapir Pumping
Station (Israel), 29/4/2013.
******** Một vấn đề dường như đặc trưng cho Israel mà gần đây được tiết
lộ qua việc trắc địa Biển hồ Galilee là sự xuất hiện của những con ốc sên
ngoại lai cực nhỏ. Dù không đe dọa sự an toàn của hồ này hay những người
uống nước bơm từ đây, thì theo luật chế độ ăn Do Thái áp dụng đối với
người Do Thái, loài sinh vật có vỏ này là thực phẩm bị cấm. Nhà chức trách
đã cho thả vào hồ một dòng cá ngoại lai đặc biệt để ăn những con ốc sên
nhỏ này, như vậy người Do Thái ở Israel sẽ không còn phải cảm thấy áy
náy lương tâm khi uống nước máy bơm từ vòi. (Bonnie Azoulay, phỏng vấn
của tác giả, Eshkol Filtration Plant (Israel), 30/4/2013.) [TG]